Kamena zmija od 40 metara mogla bi da bude najveći praistorijski crtež u svijetu

Prije najmanje 2.000 godina, ljudi koji su živjeli duž rijeke Orinoko u Južnoj Americi urezali su simbole u stijene — ljudske figure, geometrijske oblike, ptice, stonoge. I zmije, puno džinovskih zmija. Jedna je dugačka više od 40 metara, što je vjerovatno čini najvećim umjetničkim djelom u kamenu ikada otkrivenim.

Ali nije samo veličina te i drugih zmija urezanih u blizini Orinoka ono što je očaralo naučnike. Već zašto su uopšte nacrtane u takvom obimu. Njihov zaključak: stvorenja, za koja se vjeruje da su boa constrictors ili anakonde, vjerovatno su funkcionisala kao markeri koji su se mogli vidjeti sa velike udaljenosti.

„Vjerujemo da su gravure mogle da koriste praistorijske grupe kao način da obilježe teritoriju, dajući ljudima do znanja da ovdje žive i da se očekuje odgovarajuće ponašanje“, rekao je Filip Riris (Philip Riris), predavač arheologije na Univerzitetu Bormut (Bouremouth) u Velikoj Britaniji i vodeći autor studije koja je analizirala dominantne motive zmija na nizu lokacija, objavljene u časopisu Antikviti (Antiquity). Riris i njegove kolege istraživači žele da bolje razumiju vezu između praistorijskih umjetničkih djela i autohtonih pogleda na svijet.

Zmije, koje su istaknute u domorodačkim mitovima o stvaranju i kosmologijama širom sjevernih djelova Južne Amerike, generalno se tumače kao preteće, dodao je Riris u saopštenju. „Dakle, mjesto gdje se nalazi kamena umjetnost može biti signal da je to mjesto gdje morate da vodite računa o svojim manirima“, rekao je on.

Praistorijska kamena umjetnost, koja je, između ostalog, otkrivena u Australiji, Borneu, Brazilu, Indiji, Južnoj Africi i amazonskim kišnim šumama, ima mnogo toga da otkrije o našim prethodnicima, uključujući uvid u njihov nivo sofisticiranosti, objekte njihove fascinacije i astronomske pojave kojima su možda bili svjedoci. Jedna kamena rezbarija hiljadama godina unazad izgleda kao da prikazuje ljudsko čuđenje supernovi.

Kamena umjetnost velikih razmjera opisana u studiji Antika pojavljuje se u regionu koji se proteže na kolumbijsko-venecuelanskoj granici pod nazivom Atures Rapids. Drugi arheološki nalazi pokazuju da je ovo područje bilo ključno za praistorijsku trgovinu i putovanja.

„To znači da bi to bila ključna tačka kontakta, pa je ostavljanje vašeg pečata moglo biti još važnije zbog toga, označavanje vašeg lokalnog identiteta i davanje posjetiocima do znanja da ste ovdje“, navodi u saopštenju koautor studije Hoze Oliver, specijalista koledža za latinoameričku arheologiju.

Adam Brum (Adam Brumm), profesor arheologije na australijskom Univerzitetu Grifit (Griffith) koji nije bio uključen u istraživanje Orinoko, slaže se sa hipotezom studije da gigantske zmije plitko urezane u stijene uz rijeku vjerovatno odražavaju mitove o domorodačkom stvaranju i kosmologiju. On kaže da bi njihova lokacija u blizini rijeke takođe mogla da odražava vjerovanje u „duginu zmiju“, besmrtno biće predaka koje se pojavljuje oko vodenih površina u aboridžinskoj i drugoj drevnoj mitologiji.

Smatra se da povezanost između zmija i vode „dolazi od ljudi koji posmatraju duge koje se pojavljuju na vodopadima, brzacima, dubokim jezercima i tumače ove lučne oblike nalik zmijama kao natprirodne zmije ogromne veličine i moći koje žive u tim izvorima vode“, rekao je u intervjuu Brum, koji je i sam proučavao praistorijsku kamenu umjetnost. „Ne bih se iznenadio kada bih otkrio da mitovi o domorodačkom stvaranju iz oblasti rijeke Orinoko sadrže reference na ovu simboličnu povezanost duga i vode i slike ogromnih zmija“.

Studija označava umjetnost u kamenu koju opisuje kao „monumentalnu“. To znači da je zaista, zaista velika, da, ali monumentalan je i arheološki termin za kamenu umjetnost širu ili višu od četiri metra. Od 2015. godine, Riris i kolege istraživači su mapirali 14 monumentalnih umjetničkih mjesta u kamenu koristeći DSLR kamere i dronove. Orinoko gravure su „nekoliko puta veće“ od drugih masivnih kamenih umjetničkih djela pronađenih u Arabiji, Norveškoj i Nigeru, naveo je Riris u mejlu.

Iako je teško datirati gravure na kamenu, motivi koji se pojavljuju u Orinoko rezbarijama pojavljuju se u manjim kamenim umjetnostima od prije oko 2.000 godina, što ukazuje na zajednički simbolički rječnik. Jedna cik-cak zmija sa rogovima oponaša zmiju viđenu na keramičkoj posudi sa približno istog mjesta i vremena.

Istraživači kažu da je ključno da se ova i druga monumentalna kamena umjetnička mjesta sačuvaju kao vizuelni zapisi prošlosti. Oni su registrovali lokacije kod kolumbijskih i venecuelanskih tijela za nacionalno nasljeđe.

„Neke zajednice osjećaju veoma snažnu vezu sa umjetnošću u kamenu“, rekla je u saopštenju koautorka studije Natalija Lozada Mendieta (Natalia Lozada Mendieta) sa Universidad de los Andes. „Vjerujemo da će oni vjerovatno biti najbolji čuvari“.

Leslie Katz, saradnica Forbesa

Rock Art Of 130-Foot Snake Could Be World’s Biggest Prehistoric Drawing