Lista najvećih filantropa u Americi 2025. godine
Dobrotvorne donacije najvećih donatora u Americi su u porastu, ali ne prate rast njihovog bogatstva.
Podstaknuti dvjema uzastopnim godinama izvanrednih rezultata na američkom berzanskom tržištu, najveći filantropi u Americi bogatiji su nego ikad. Međutim, njihova doniranja nisu uvijek pratila rast njihovog bogatstva.
Ukupno do sada, do 30. decembra 2024. godine, doživotne donacije 25 najvećih filantropa u SAD-u porasle su na 241 milijardu dolara. To je 30 milijardi više nego prošle godine, procjenjuje Forbes.
Ipak, taj rast donacija od 14 posto dogodio se u vremenu kada je njihovo kolektivno bogatstvo poraslo 18,5 posto. Ovi najveći donatori sada zajedno vrijede 1,6 biliona dolara – u poređenju s 1,35 biliona dolara prije godinu dana. Posmatrano iz drugog ugla, najveći filantropi su tokom svog života donirali 15 posto svog ukupnog bogatstva, što je ogroman iznos, ali ujedno i najmanji postotak otkad Forbes prati podatke o filantropiji od 2021. godine.
Ko je najviše donirao u prošloj godini
Naravno, neki su velikodušniji od drugih. Već petu godinu uzastopno, Voren Bafet (Warren Buffett) prednjači po ukupnom iznosu donacija s 62 milijarde dolara tokom svog života, što čini 30 posto njegovog bogatstva. Takođe je donirao najviše u prošloj godini – ukupno 5,3 milijarde dolara.
Od 2006. godine Bafet svake godine donira milijarde dolara u obliku dionica kompanije Berkšir Hetevej (Berkshire Hathaway) Fondaciji Gejts (Gates) i fondacijama koje vode njegovo troje djece. U njegov ukupan doprinos Forbes uračunava i dio donacija Fondacije Gejts, kao i sve donacije fondacija njegove porodice.
Bafet, koji sada ima 94 godine, iznenadio je svijet filantropije u junu izjavom za Vol Strit džurnal (Wall Street Journal) da nakon svoje smrti neće ostaviti nijednu dionicu Berkšira Fondaciji Gejts. Umjesto toga, te dionice – trenutno vrijedne oko 145 milijardi dolara – ostaviće humanitarnoj fondaciji koju će voditi njegova djeca.
Iako je Bafet na prvom mjestu po ukupnim donacijama, Džordž Soroš (George Soros) dao je veći postotak svog bogatstva nego bilo ko drugi s liste – čak 76 posto. Veliki dio aktivnosti njegovih Fondacija za otvoreno društvo bio je usmjeren na podršku demokratiji u mjestima poput Srednje i Istočne Evrope, dok je u posljednje vrijeme njegova američka fondacija podržala obrazovanje djece u Afganistanu.
„Doniraću dok sef ne bude prazan“
Još jedan značajan donator je Mekenzi Skot (MacKenzie Scott). Prošle je godine donirala više od 2,6 milijardi dolara različitim organizacijama, potvrđujući svoju posvećenost da donira „dok sef ne bude prazan“, kako je napisala u eseju 2019. godine.
Tokom šest godina, ova spisateljica i bivša supruga osnivača Amazona Džefa Bezosa (Jeff Bezos) poklonila je 19,25 milijardi dolara više od 2.450 organizacija, od Big Brothers Big Sisters Hawaii do Legal Aid DC. U tom je periodu donirala brže i više novca nego bilo ko osim Bafeta, Bila Gejtsa (Bill Gates) i Melinde Frenč Gejts (Melinda French Gates), koji su imali tim od 2.000 zaposlenih u Fondaciji Gejts kako bi olakšali proces dodjele donacija.
Najbogatiji čovjek u svijetu nije se kvalifikovao za listu
Bivši suprug Mekenzi Skot, Džef Bezos, koji je sada druga najbogatija osoba u svijetu s procijenjenim bogatstvom od 250 milijardi dolara, popeo se za jedno mjesto na listi s donacijama od 4,1 milijarde dolara usmjerenih prema klimatskim promjenama, stambenim projektima i obrazovanju. Iako je to za svaku pohvalu, Bezos ima najmanji postotak doniranog bogatstva među 25 najvećih filantropa – samo 1,6 posto.
Naravno, najbogatiji čovjek u svijetu, Ilon Mask (Elon Musk), čije bogatstvo sada iznosi 420 milijardi dolara, čak se i ne kvalifikuje za ovu listu. Forbes procjenjuje da je Mask do 2023. godine donirao oko 620 miliona dolara, što je daleko ispod minimalnog iznosa od 1,9 milijardi dolara potrebnog za ulazak na listu.
Jedan od novopridošlica na listi ove godine je suosnivač i predsjednik kompanije Netfliks (Netflix) Rid Hejstings (Reed Hastings), koji je posljednje vrijeme značajno povećao donacije svojih Netfliks dionica svom vrlo aktivnom fondu za donacije, iako je ostao prilično tajanstven u vezi s primaocima svojih novijih donacija.
Značaj filantropije postao je očigledan tri dana nakon što je Donald Tramp preuzeo dužnost predsjednika i odmah povukao SAD iz Pariskog sporazuma o klimatskim promjenama. Tada je milijarder Majk Blumberg (Mike Bloomberg) izjavio da će on i drugi donatori nadoknaditi taj gubitak (vjerovatno s obvezom od 15 miliona dolara). Iako je to sitnica za Blumberga, koji je prošle godine donirao više od 3 milijarde dolara, a tokom života ukupno 21,1 milijardu dolara, ovaj doprinos imaće ogroman uticaj na sposobnost SAD-a da ostane dio ovog ključnog međunarodnog sporazuma.
Dvoje ljudi s prošlogodišnje liste preminulo je u međuvremenu: zvijezda hedž fondova Džim Sajmons (Jim Simons) preminuo je u maju, a suosnivač Home Depota Bernard Berni Markus (Bernard „Bernie“ Marcus) u nove,bra. Supruge obojice i dalje su na listi. Sajmons je jednom prilikom duhovito rekao na Forbes konferenciji o filantropiji 2023. godine: „Ja sam samo zaradio novac, a Merilin (Marilyn) ga je podijelila.“
Treća osoba s prošlogodišnje liste, Ejmos Hosteter (Amos Hostetter), pionir kablovske televizije, koji je sa suprugom Barbarom donirao putem Bar fondacije za projekte u Bostonu, ovoga puta nije se uspio kvalifikovati.
Metodologija
Naše procjene uzimaju u obzir ukupne doživotne donacije Amerikanaca do kraja 2024. godine, mjereći iznose donirane dobrotvornim organizacijama. Ne uključujemo sredstva koja se nalaze u fondacijama, a koja još nisu iskorišćena, niti obećane donacije koje još nisu isplaćene.
Takođe, ne uključujemo novac prebačen na donatorske fondove s poreskim olakšicama, osim ako donator ne podijeli detalje o isplaćenim sredstvima.
Za postotak doniranog bogatstva, zbir doživotnih donacija i neto bogatstva podijelimo s ukupnim iznosom donacija.
Ova lista obuhvata pojedince i parove koji su američki državljani, pa stoga isključujemo šire porodice poput porodice Volton (Walton), osnivača i najvećih dioničara Volmarta (Walmart). Takođe ne uključujemo preminule osobe. Neto bogatstvo je procjena Forbesa na dan 28. januara 2025. godine.
Forbesova lista najdarežljivijih američkih filantropa
Voren Bafet (Warren Buffett) i porodica
- Donacije tokom života: 62 milijarde dolara
- Donacije u posljednjih godinu dana: 5,3 milijarde
- Fokus doniranja: Zdravstvo, smanjenje siromaštva
Bil Gejts (Bill Gates) i Melinda Frenč Gejts (Melinsa French Gates)
- Donacije tokom života: 47,7 milijardi dolara
- Donacije u posljednjih godinu dana: 5,2 milijarde
- Fokus doniranja: Zdravstvo, smanjenje siromaštva
Džordž Soroš (George Soros)
- Donacije tokom života: 23 milijarde dolara
- Donacije u posljednjih godinu dana: 1,7 milijardi
- Fokus doniranja: Demokratija, ljudska prava
Majkl Blumberg (Michael Bloomberg)
- Donacije tokom života: 21,1 milijarda dolara
- Donacije u posljednjih godinu dana: 3,7 milijardi
- Fokus doniranja: Klimatske promjene, zdravstvo, obrazovanje
Mekenzi Skot (MacKenzie Scott)
- Donacije tokom života: 19,25 milijardi dolara
- Donacije u poslednjih godinu dana: 2,6 milijardi
- Fokus doniranja: Obrazovanje, stambeno zbrinjavanje i ekonomska jednakost
Merilin Sajmons (Marilyn Simons i porodica)
- Donacije tokom života: 9,4 milijarde dolara
- Donacije u posljednjih godinu dana: 3,4 milijarde
- Fokus doniranja: Nauka, matematika
Mark Zakerberg (Mark Zuckerberg) i Prisila Čen (Priscilla Chan)
- Donacije tokom života: 5,1 milijarda dolara
- Donacije u posljednjih godinu dana: 620 miliona
- Fokus doniranja: Nauka, obrazovanje
Stiv (Steve) i Koni Balmer (Connie Ballmer)
- Donacije tokom života: 4,99 milijardi dolara
- Donacije u posljednjih godinu dana: 1,24 milijarde
- Fokus doniranja: Ekonomska mobilnost
Džef Bezos (Jeff Bezos)
- Donacije tokom života: 4,1 milijarda dolara
- Donacije u posljednjih godinu dana: 660 miliona
- Fokus doniranja: Klima, beskućništvo i obrazovanje
Fil (Phil) i Peni Najt (Penny Knight)
- Donacije tokom života: 3,98 milijardi dolara
- Donacije u posljednjih godinu dana: 380 miliona
- Fokus doniranja: Obrazovanje
Forbes Wealth Team
America’s Most Generous Philanthropists 2025