Benzinske pumpe sve više zarađuju od prodaje robe široke potrošnje
Trgovina mješovitom robom i ugostiteljske usluge imaju sve veći značaj u poslovanju benzinskih pumpi, što je zapravo i globalni trend. Kakvo je stanje u Hrvatskoj, posebno nakon što je uvedena zabrana rada za trgovce nedjeljom, utvrdili smo iz podataka nekih od najvećih lanaca benzinskih pumpi u Hrvatskoj
Tokom posljednje dvije-tri decenije, benzinske pumpe znatno su proširile asortiman proizvoda koje prodaju. Dok smo ih prije doživljavali kao mjesta za točenje goriva, danas one nude daleko više. Raznolikost ponude, koja uključuje ne samo motorna goriva već i širok spektar drugih proizvoda, poput pića, grickalica, pa čak i osnovnih prehrambenih namirnica, postala je uobičajena.
Tokom pandemije, 2020. godine, kada je mnogim klasičnim trgovinama bio privremeno ograničen rad, brojni kupci preusmjerili su se na benzinske pumpe, koje su se odmah prilagodile novonastaloj situaciji, pa su se na nekim od njih mogli naći i potpuno neočekivani proizvodi, poput deterdženta za pranje veša i slično.
Zabrana rada trgovina nedjeljom koja je uvedena početkom jula 2023. dodatno je uticala na širenje ponude na benzinskim pumpama, pa su neke od njih tokom prošlog ljeta počele da prodaju čak i hljeb i mlijeko. Osim trgovačke ponude, veliki broj benzinskih pumpi u svom sklopu ima kafiće i restorane.
Benzinske pumpe tako žele da povećaju zaradu, s obzirom na to da marža u ovim djelatnostima nerijetko može biti veća nego što je to slučaj kod maloprodaje motornih goriva. Marža kod prodaje motornih goriva iznosi oko 10 do 12 centi po litru, što znači da pumpa na rezervoaru od 50 litara zaradi oko pet do šest eura. Stoga ne čudi da traže i druge izvore zarade.
Zarada INA u segmentu “negoriva” porasla više od 30 odsto
Poslali smo upite u nekoliko najvećih lanaca benzinskih pumpi u Hrvatskoj, ali čini se da nisu pretjerano zainteresovani da daju podatke na ovu temu. Ipak, iz INA koja je uvjerljivo najveći lanac, pa onda i najreprezentativniji što se tiče uvida u trendove – imaju više od 500 benzinskih pumpi od kojih je 389 u Hrvatskoj – dobili smo podatke o rastu zarade u segmentu “negoriva”.
U posljednjih nekoliko godina marža u segmentu negoriva raste im po dvocifrenim stopama. U 2021. ona je porasla za 17 odsto u odnosu na godinu ranije. Zatim, u 2022. rast je iznosio 18 odsto, a u prvih devet mjeseci prošle godine imali su rast zarade od čak 31 odsto u odnosu na isto razdoblje prethodne godine. Iako iz INA nismo dobili apsolutne iznose, već samo procenat promjene, pronašli smo podatak da je 2022. marža u segmentu negoriva iznosila 64,2 miliona eura.
Coral Croatia, kompanija koja ima licencu za Šel benzinske pumpe, odgovorila nam je da nam ne mogu dati podatke o strukturi prihoda u maloprodaji, što je prilično neobično, s obzirom na to da smo ih kasnije pronašli u njihovom javnom izveštaju.
U njihovom izvještaju za 2021. piše da su imali prihode od maloprodaje u iznosu od 806 miliona kuna, odnosno oko 107 miliona eura. Takođe, navodi se da su imali prihode od “trgovačke robe” u iznosu od 53 miliona kuna, ili oko sedam miliona eura. Nakon toga, 2022. godine prihod od maloprodaje raste na oko 147 miliona eura, dok je prihod od “trgovačke robe” porastao na oko osam miliona eura.
Uglavnom, iz ovih brojki čini se da u strukturi njihovih prihoda, a onda i zarade, prodaja “negoriva” još ne igra značajnu ulogu.
Petrol grupi prodaja trgovačke robe i usluga donosi više od 20 odsto dobiti
Za lanac pumpi Tifon, koji ima više od 40 prodajnih mjesta podatke smo takođe našli u njihovom godišnjem izvještaju. Prema podacima za 2021. godinu prihodi od prodaje naftnih derivata iznosili su oko 173 miliona eura, dok su istovremeno prihodi od prodaje robe široke potrošnje 29 miliona eura. Nakon toga, 2022. godine prihodi od naftnih derivata rastu na 227 miliona eura, a prihodi od robe široke potrošnje na 34 miliona eura.
Petrol u Hrvatskoj, nakon pripajanja Kroduksa 2022. godine ima oko 200 benzinskih pumpi. Iz izvještaja Petrol Grupe, za 2022. godinu, što uključuje sva tržišta na kojima posluju, vidljivo je da su na “trgovačkoj robi i uslugama” ostvarili ukupno nešto više od 20 odsto ukupne bruto dobiti.
Uglavnom, iz svega navedenog, jasno je da trgovina mješovitom robom i ugostiteljske usluge imaju sve veći značaj u poslovanju benzinskih pumpi, što je zapravo i globalni trend. Mnoge benzinske pumpe, na primjer u SAD-u, zapravo ne žive od prodaje goriva, nego od trgovine robom široke potrošnje i raznih sporednih usluga.
Marko Repecki, novinar Forbes Hrvatska