Zašto je u Španiji otpor prema turistima veći nego u Francuskoj

Zašto se dešava da se, uprkos sličnom broju turista, u Španiji češće i glasnije protestuje protiv turizma nego u Francuskoj? Da li geografija, potrošnja i kultura igraju ulogu?

Turizam u Evropi cvjeta. Univerzitet Džordž Vašington objavio je da je 2024. Evropu posjetilo 747 miliona putnika što je više nego što Evropa ima stanovnika. To neizbježno stvara pritisak na lokalnu infrastrukturu, životnu sredinu i zajednice. Najviše turista dolazi u Francusku i Španiju.

Ipak, iako obje zemlje imaju sličan broj posjetilaca, u Španiji je lokalni otpor prema turizmu znatno izraženiji nego u Francuskoj. Od protesta u Barseloni do transparenata na Ibici, lokalno stanovništvo Španije jasno izražava svoje nezadovoljstvo.

U međuvremenu, Francuska – poznata po čestim protestima zbog raznih razloga – ostaje relativno tiha kada je riječ o turizmu. Zašto?

Francuska je najposjećenija zemlja u svijetu

Francuska je 2024. ponovo zauzela prvo mjesto kao najposjećenija zemlja u svijetu, sa rekordnih 100 miliona putnika, što je donijelo povećanje turističkih prihoda od 12 odsto u odnosu na prethodnu godinu.

Podaci Svjetskog savjeta za putovanja i turizam (WTTC) ukazuju na to da bi Francuska mogla da obori nove rekorde 2025.

Džulija Simpson (Julia Simpson), predsjednica i izvršna direktorica WTTC-a, izjavila je: „Francuska nastavlja da postavlja standarde u svjetskom turizmu. Nakon istorijske 2024. očekuje se da sektor nastavi da raste i 2025. i u narednim godinama. Veliki dio ovog uspjeha može se pripisati Olimpijskim i Paraolimpijskim igrama tokom ljeta 2024. WTTC predviđa da će turizam zapošljavati jednog od 10 radnika u Francuskoj tokom 2025.“

Španija nije mnogo zaostajala – imala je 94 miliona putnika. To je samo šest miliona manje od Francuske. I ona je zabilježila rast prihoda od turizma od 10 odsto u odnosu na prethodnu godinu.

Zašto protestuju Španci, a ne i Francuzi?

Zašto su španski mještani glasniji u svom protivljenju rastućem turizmu? U isto vrijeme, Francuska – iako je nedavno zabilježen štrajk u Luvru zbog nesnosnih gužvi – ima relativno malo protesta.

I to u zemlji poznatoj po čestim demonstracijama.

Tokom cijele 2024. lokalno stanovništvo u Španiji organizovalo je koordinisane proteste protiv turista u gradovima kao što su Barselona i Madrid, kao i na prometnim Kanarskim otocima.

Usred juna 2025. hiljade ljudi izašlo je na ulice Madrida i Barselone kako bi protestovali. Uzvikivali su:

„Vaš odmor – moja bijeda“, dok su držali transparente sa porukama: „Masovni turizam ubija grad“ i „Njihova pohlepa donosi našu propast“.

Protesti su održani i u drugim djelovima zemlje, uključujući Ibicu, Malagu, Palmu de Majorku, San Sebastijan i Granadu.

Francuska ima drugačiju turističku strukturu od Španije

Postoji nekoliko razloga koji mogu objasniti zašto je u Francuskoj lokalni otpor prema turizmu znatno manji. Najvažniji je taj što veliki dio turizma u Francuskoj dolazi iz same zemlje.

Francuski građani donose između 50 i 70 odsto turističkih prihoda, jer često provode godišnje odmore putujući po sopstvenoj zemlji. Ovo je dodatno olakšano činjenicom da Francuska ima pristup Atlantskom okeanu, Sredozemnom moru, kao i planinskim masivima Alpa i Pirineja.

Ostatak posjetilaca Francuske dolazi uglavnom iz Belgije, Britanije, Njemačke, Švajcarske i SAD-a.

Broj turista iz Azije i dalje je znatno ispod nivoa prije pandemije. Broj kineskih turista je i dalje 60 odsto manji nego prije 2020.

Statistički podaci takođe mogu prenaduvati broj međunarodnih posjetilaca, jer je Francuska važna tranzitna tačka između sjeverne i južne Evrope.

Statistike takođe pokazuju da turisti više troše kada posjećuju Španiju. To je navelo francusku ministarku turizma, Natali Delatr (Nathalie Delattre), da početkom 2025. izjavi kako je jedan od ciljeva francuskog turizma da podstakne posjetioce da više troše i da ostaju duže.

Francuska ima i raznovrsniju turističku ponudu

Francuski turisti su 2024. potrošili oko 74 milijarde dolara (71 milijardu eura), dok su turisti u Španiji potrošili čak 148 milijardi dolara (126 milijardi eura).

Možda duži boravci i veća potrošnja takođe doprinose većem neprijateljstvu lokalnog stanovništva?

I Francuska i Španija su uvele stroga ograničenja za Airbnb i druge kratkoročne rente, ali geografija takođe igra važnu ulogu.

Po veličini zemlje su slične – Francuska je samo devet odsto veća od Španije.

Međutim, po broju stanovnika, Francuska je 2021. imala oko 69 miliona ljudi, dok je Španija imala nešto više od 46 miliona.

Veliki djelovi Španije su slabo naseljeni ili potpuno nenaseljeni, jer su prirodno nepovoljni za život, što stavlja ogroman pritisak na gradove i obalu gdje se turisti najviše koncentrišu.

U Francuskoj, iako većina ljudi živi u regionu Il-de-Frans (Pariz i okolina), zemlja ima i više gradova raspoređenih po unutrašnjosti, kao što su Lion, Tuluz i Strazbur.

Zahvaljujući geografiji i istoriji, turisti u Francuskoj ne dolaze samo u Pariz, već i u druge regione:

– Šampanja (zbog vina), dvorci u dolini Loare, skijanje u Alpima, Provansa i Sredozemlje.

Dakle, iako se većina turista sliva u poznate lokacije poput Pariza, turistički tokovi su ipak ravnomjernije raspoređeni. Tako turizam ne opterećuje određene oblasti u istoj mjeri kao u Španiji.

Alex Ledsom, saradnica Forbesa

Overtourism: Why Does Spain Face More Tourism Backlash Than France?