Vječiti autsajder pokušava da dovede duh Silicijumske doline u Evropu

Prije deset godina, Husein Kandži svoju karijeru je stavio na kocku i preselio se u London kako bi osnovao svoju investicionu firmu Hoxton Ventures, vjerujući u rast Evrope. Tri tech jednoroga kasnije, drago mu je zbog te odluke.

Osim njegove investicije u njen sajberbezbjednost startap Darktrace, Popi Gustafson se sa sastanka s Huseinom najviše sjeća mobilnog telefona kojeg je imao sa sobom te 2015. godine. “To je bila nekakva čudovišna stvar koju je sklepao,” kaže Gustafson o uređaju kojeg je Kandži sastavio od dijelova Ajfona i Blekberija. Kandži je bio veliki obožavatelj Blekberija i činilo mu se sasvim prirodno dodati tastaturu na Ajfon.

Nakon što je predvodio početna ulaganja od 2 miliona dolara u Darktrace, Kandži je ostao u upravi kompanije nekoliko godina. Svoj unikatni mobili nosio je sa sobom na sastanke kao simbol njegovog pristupa da stvari radi na vlastiti način. Darktrace je na londonsku berzu izašao 2021., a danas tržišna kapitalizacija dosiže 2.9 milijarde dolara.

Prije nego je uložio u Darktrace, Kandži je preduzeo jedan još rizičniji korak. Godine 2005. dao je otkaz na svom udobnom poslu u Majkrosoftu i preselio u London kako bi postao investitor rizičnog kapitala i u vropu donio stil investiranja Silicijumske doline. U to vrijeme, ta odluka bila je kontroverzna. “Ljudi su mi doslovno govorili, ‘Nekad si bio pametan, a sad si odselio u London i više nismo sigurni,” priča Kandži.

Deset godina kasnije, tri firme u koje je uložio u sklopu Hoxton Venturesa – kojeg je osnovao s američkim investitorom Robom Kniazom – dosegle su vrijednost od milijardu dolara svaka. Rizik mu se isplatio. “Kada smo krenuli, niko nije vjerovao u Europu, a naš posao je da znamo kada treba ignorisati nevjericu,” kaže Kandži, koji je ove godine po prvi put dospio na Forbesov popis najboljih investitora rizičnog kapitala (Midas List) u Evropi.

U Hoxtonu raspolaže s imovinom od 370 miliona dolara, a Kandži čekove ispisuje startapovima koji ne bi zapeli za oko tradicionalnim evropskim investitorima. Portfolio Hoxton Venturesa uključuje eklektične ideje poput Really Clevera, startupa koji od gljiva želi proizvoditi kožu, ili Phagosa, firme koja razvija virus koji jede bakterije koje izazivaju bolesti. Ipak, ulažu i u tradicionalnije kompanije poput Druid AI-ja, startupa za software temeljen na vještačkoj inteligenciji.

Kandži voli rizike: jedan primjer bio je proizvođač klavirskih tipki Roli, firna koja je bankrotirala nakon što su prikupili 75 miliona dolara sredstava, a raniji investitori su ju napustili. Kandži je vidio priliku i investirao 6.85 miliona dolara za potpuni zaokret: kompanija je postala platforma za muzičke lekcije. “Treba hrabrosti da kažete ‘ok, 100 miliona dolara je bačeno u vjetar, ali nije sve bačeno u vjetar’,” kaže Kandži.

Otvoreno o promašajima

Nije sve išlo glatko za Kandžija i Hoxton Ventures, no njemu nije neugodno pričati o promašajima. Za prikupljanje prve investicije trebale su im mučne tri godine. Hoxton je otpustio jednog od prvih partnera nakon što se ovaj prestao pojavljivati na sastancima. Još gore, jedna od najvećih zvijezda Hoxtona, firma Babylon Health, urušila se u avgustu 2023., godine, dvije godine nakon izlaska na berzu.

Ovog rođenog Njujorčanina odgojila je samohrana majka koja je radila kao učiteljica u Kvinsu. Išao je u slavnu srednju školu Stuyvesant High prije nego je počeo studirati na Stenfordu, gdje se zarazio startapovima. Internetski startap Studio Verso za dizajn osnovao je 1995., a 1999. ga je za 15.5 miliona dolara kupio KPMG. Njegov drugi pokušaj, Whispersoftly, bio je startup koji je kontekstualizovao veb stranice. On je propao oko godinu dana kasnije, a Kandži sada kaže kako je to bila “glupa ideja.”

Pet godina kasnije, završio je u Majkrosoftu radeći na razvoju proizvoda za prepoznavanje govora za klijente. Šali se kako bi 30 posto zaposlenih u srednjem menadžmentu u toj firmi trebalo dobiti otkaz jer su bili “mrtav teret.”

Kandži je dao otkaz u 2005. i pridružio se londonskoj kancelariji američke firme za rizična ulaganja Accel. Kao vanjski saradnik, iskustvo je stekao radeći na investicijskim ugovorima u Accelu poput onog za fintech startup OpenGamma i developera društvenih igara Playfish. Otpušten je 2009., iste godine kada je pokrenuo Hoxton Ventures. “Vjerovatno sam previše direktan, a uz razlike u osobnosti, nisam se uklopio,” kaže.

To nije prvi put da je njegov pristup iritirao. Sukobljavao se s osnivačima firmi u koje je najviše investirao, uključujući sukob s Vilom Šuom, osnivačem Deliverooa u koji je Hoxton investirao 850.000 dolara. Kompanija je 2021. vrijedila 10.4 milijardi dolara. Kandži redovno objavljuje i na X-u, platformi nekada poznatoj kao Twitter, gdje se njegove sarkastične objave ističu u zatvorenom krugu investitora.

“Rekao sam mu da mu je Twitter najveći neprijatelj,” kaže Kamil Tamiola, osnivač i izvršni direktor Peptonea, startupa za otkrivanje lijekova temeljenog na vještačkoj inteligenciji u koji je Hoxton Ventures investirao.

Vječni autsajder

Kandži kaže kako često nije uključen u “žurke za popularne klince” na evropskoj sceni investitora rizičnog kapitala, a u rijetkim slučajevima kada i bude pozvan, zna se dogoditi da ne bude pušten u mondene londonske klubove jer nije dovoljno dobro odjeven.

“U Evropi imate osjećaj da ste u nekakvom ekskluzivnom klubu. Mislim da ja nisam član,” kaže on. “Društveni status, familija iz koje dolazite, škola u koju ste išli, gdje igrate skvoš… sve to ovdje je važnije nego u SAD-u.”

Njegov pristup bez filtera nekim je osnivačima ipak privlačan. “On probija kroz jako puno prazne priče,” kaže Patrih Pinto, suosnivač startupa Really Clever. A taj pristup ubrzava i ispisivanje čekova. “To je bio šokantno brz proces investicije, najbrži kroz koji sam prošao,” kaže Tamiola iz Peptonea.

Tri firme u koje je uložio sada vrijede milijardu dolara, a ulagao je i u niz drugih velikih evropskih uspjeha, što je pridobilo konkurente iz Amerike. Investitore na berzi teže je zadovoljiti. Vrijednost Deliverooa na berzi od 2.6 milijarde dolara, samo je 75 posto tržišne vrijednosti iz marta 2021. Startup Babylon Health podnio je zahtjev za bankrot samo 26 mjeseci nakon izlaska na berzu u okviru 4.2 milijarde dolara vrijednog udruživanja. Kandži je nagovarao osnivača Alija Parsu da proda. “Bilo je žalosno, mogli smo povratiti investiciju, ali sve se srušilo na nulu,” kaže Kandži koji je prema startapu nazvao konferencijsku dvoranu.

Hoxton Venutres približava se svojoj desetoj godišnjici, a Kandži s još većim žarom provodi svoju strategiju investiranja u stilu Silicijumske doline u Londonu – ali s nekim promjenama. Suosnivač Kniaz otišao je iz firme i pokrenuo vlastiti fond, a Kandži je zaposlio tri veterana Silicijujmske doline, Pejtona Dobsa, Brajana Gartnera i Čarlsa Silija, da pomognu rastu Hoxtona u ambiciozniju firmu rizičnog kapitala.

Od pokretanja Hoxtona u Evropu su došli i neki drugi američki investitori, kao što su Bessemer Venture Partners, Lightspeed Europe i Andreessen Horowitz. Uprkos novoj konkurenciji, kao i američkim investitorima sličnima njemu poput Ajlin Barbidž iz Passion Capitala, Kandži još uvijek vjeruje kako postoji prostor za Hoxtonove “netipične” oklade u hrabre osnivače i tehnologije.

Pogled iz kancelarije Hoxtona na osmom spratu zgrade danas prikazuje London koji se drastično razlikuje od onog u koji je Husein prvi put došao prije deset godina – grad koji se ponosi s preko 37 jednoroga, koji vrijede preko 170 milijardi dolara. “Prije deset godina, većina ljudi bila je jako cinična. Jako malo firmi dolazilo je iz Evrope. Ako pogledate danas, jasno je da Evropa redovno proizvodi vrlo velike, vrijedne tech kompanije,” kaže on.

Autor originalnog članka: Rashi Shrivastava, Forbes
Link: An ‘Outsider’ In European VC, Midas Newcomer Hussein Kanji Wants To Bring Silicon Valley To Europe
(Prevela: Nataša Belančić)