Oni su od početka godine zaradili 450 milijardi dolara zahvaljujući AI poslovima
Ovo je bila velika godina za infrastrukturu vještačke inteligencije (AI). Tokom samo nekoliko posljednjih nedjelja, kompanije OpenAI, Orakl (Oracle), Envidija (Nvidia), AMD i druge objavile su ugovore vrijedne stotine milijardi dolara. Ti poslovi su kompleksni, nekonvencionalni i često cirkularni. Na primjer, Envidijina investicija do 100 milijardi dolara u OpenAI, objavljena krajem prošlog mjeseca, omogućiće OpenAI-ju da kupuje Envidijine GPU procesore i time proširi svoje kapacitete data centara.
U sličnom dogovoru, ali sa obrnutim vlasničkim odnosom, AMD i OpenAI su najavili strateško partnerstvo u okviru kojeg OpenAI dobija pravo da kupi do 160 miliona akcija AMD-a (oko 10% ukupnog udjela), koje će sticati postepeno, u zavisnosti od toga koliko koristi AMD-ove GPU procesore tokom određenog vremenskog perioda.
Iza tog talasa ugovora stoji globalna trka za računarskom snagom.
“Svijetu je potrebno mnogo više kompjuterske moći”, napisao je Sem Altmen (Sam Altman), izvršni direktor OpenAI-ja, na platformi X.
Altmen već godinama ističe da je “više računarske snage važnije nego ikad za uspjeh naše misije”.
Prema riječima Stele Bajdermen (Stella Biderman), izvršne direktorice neprofitne AI organizacije EleutherAI, “vlada ogromna nestrpljivost i strah od zaostajanja”, pa kompanije spremno plaćaju “visoku cijenu da što brže dođu do najboljih resursa”. Najveća potražnja za GPU procesorima, dodaje ona, dolazi od “malog broja izuzetno bogatih organizacija kojima su brzina i tehnološka prednost prioritet”.
Zajedno su jači
Rezultat su međusobno korisni poslovi u kojima se tehnološki giganti doslovno udružuju da bi jedni druge ojačali. Zahvaljujući takvim ugovorima, vrijednost kompanija i bogatstvo njihovih vlasnika naglo su porasli.
Prema podacima Forbesa, 20 najistaknutijih milijardera povezanih s ulaganjima u AI infrastrukturu povećalo je svoje bogatstvo za više od 450 milijardi dolara od početka godine.
Najveći dobitnik je Leri Elison (Larry Ellison), suosnivač i tehnički direktor Orakla, čije je bogatstvo poraslo za 140 milijardi dolara, nakon što je vrijednost dionica kompanije skočila 73%. Analitičari predviđaju da će Oraklov prihod od AI infrastrukture porasti sa 18 na 144 milijarde dolara u naredne četiri godine.
Slijede Džensen Huang (Jensen Huang), suosnivač i direktor Envidije, čije je bogatstvo poraslo za 47 milijardi dolara, te Majkl Del (Michael Dell), koji je zaradio 35 milijardi dolara zahvaljujući rastu vrijednosti Dellovih akcija i svom udjelu u Broadcomu — oba ključna dobavljača opreme za AI centre podataka.
Najveći dobitnici u procentima su pet milijardera iz kompanije CoreWeave, čije su akcije od marta porasle 250%, gotovo utrostručivši bogatstvo četvorice suosnivača i ranog investitora Džeka Kogena (Jack Cogen). CoreWeave je podigao oko 29 milijardi dolara duga za izgradnju infrastrukture, ali tvrdi da su svi krediti pokriveni višegodišnjim ugovorima sa kompanijama poput Mete, Majkrosofta (Microsoft) i OpenAI-ja.
Veliku korist ostvarili su i Masajoši Son (Masayoshi Son) iz SoftBanka (Softbank) i Arkadi Volož (Arkady Volozh), osnivač Yandexa. Njihovo bogatstvo povećalo se 142% i 166%. SoftBank je u aprilu najavio dodatno finansiranje od 40 milijardi dolara za OpenAI, od čega 30 milijardi zavisi od toga hoće li OpenAI do decembra postati profitna kompanija.
Volož je svoje bogatstvo prebacio u Nebius, firmu koja gradi AI data centre i iznajmljuje GPU procesore kompanijama poput Majkrosofta. Nebius je ove godine porastao 340%, a zahvaljujući tome bivši direktor bezbjednosti Yandexa, Vladimir Ivanov, postao je milijarder sa udjelom vrijednim 1,2 milijarde dolara.
Veliki dugovi i rastući rizici
Iako vrijednosti dionica lete u nebo, kompanije tvrde da su stabilne. Veliki tehnološki igrači poput Orakla, Majkrosofta i Gugla (Google) ulažu ogromne sume u AI infrastrukturu, ali ih finansiraju iz stabilnih izvora prihoda.
Ipak, Orakl trenutno ima najveći dug u svojoj istoriji – u septembru je izdao novih 18 milijardi dolara obveznica, a agencija S&P spustila mu je rejting na „negativan“ zbog zabrinutosti oko novčanog toka.
“Izgledi za rast su jaki, ali rizici uključuju mogući višak kapaciteta ako potražnja za AI uspori, kao i zavisnost od malog broja kupaca i dobavljača”, navodi se u izvještaju S&P-a.
Veliki kreditori poput Blackstonea, koji je vodio kredit od 7,5 milijardi dolara za CoreWeave, tvrde da su njihovi ugovori „vodootporni“.
“Prodajem to Majkrosoftu. Majkrosoft će platiti račune,” izjavio je direktor CoreWeavea Majkl Intrejtor (Michael Intrator).
OpenAI, koji je ove godine potpisao ugovore o kapacitetima vrijedne 22 milijarde dolara, ima manje gotovine i veći rizik.
Vrijednost OpenAI-ja eksplodirala je: investitori su ga procijenili na 157 milijardi dolara u oktobru 2024, zatim 300 milijardi u avgustu, a sada čak 500 milijardi – najvišu procjenu u istoriji jedne privatne kompanije.
Altmen tvrdi da nema lični udio u OpenAI-ju, ali je milijarder zahvaljujući drugim ulaganjima, uključujući 800 miliona dolara u nuklearnu kompaniju Oklo, koja bi jednog dana mogla napajati AI centre.
OpenAI-jev konkurent Anthropic, koji ima jake veze sa Amazonom i Guglom, u septembru je procijenjen na 183 milijarde dolara, deset puta više nego krajem 2024. Sedam suosnivača sada ima udio vrijedan 3,7 milijardi dolara svaki — prije samo godinu dana nisu bili milijarderi.
Šta ako tehnologija zakaže?
Investitori takođe ulažu milijarde u AI laboratorije bez prihoda, poput Thinking Machines, koju vodi bivša tehnička direktorka OpenAI-ja Mira Murati, i Safe Superintelligence, firmu bivšeg naučnika OpenAI-ja Ilje Sutskevera (Ilya Sutskever).
“Ključno pitanje je – ko će preuzeti rizik ako tehnologija zakaže,” kaže Kris Mun (Chris Moon) iz kompanije DigitalBridge.
Održivi rast zavisi od sposobnosti ovih kompanija da pretvore AI inovacije u stvarno profitabilne poslove – naročito OpenAI, koji još ne zna kako da postane isplativ.
Neki su već počeli da unovčavaju svoje udjele: OpenAI je nedavno završio prodaju akcija zaposlenih vrijednu 6,6 milijardi dolara, dok su milijarderi iz CoreWeavea već prodali više od 1,3 milijarde dolara akcija, a Džensen Huang prodaje dionice gotovo svakodnevno.
Phoebe Liu, Forbes