Mask je u 2024. donirao 474 miliona dolara, uglavnom fondacijama koje sam kontroliše
Ilon Mask (Elon Musk), najbogatija osoba u svijetu i prva čije je bogatstvo premašilo 700 milijardi dolara nakon što je prošlog petka odobren njegov platni paket u Tesli, u 2024. godini raspodijelio je 474 miliona dolara u humanitarne svrhe.
Međutim, kao i 2023. godine, ogromna većina donacija završila je kod organizacija koje on sam kontroliše, pokazuje najnovija poreska prijava Fondacije Mask (Musk Foundation), objavljena u ponedjeljak. Istovremeno, fondacija i dalje ne ispunjava zakonski minimum – obavezu da godišnje raspodijeli najmanje pet odsto svojih sredstava, koliko zahtijeva američka Poreska uprava (IRS).
Najveći pojedinačni primalac sredstava ove godine bila je organizacija The Foundation, neprofitna fondacija koju je Mask osnovao 2021. godine s ciljem izgradnje i upravljanja osnovnom i srednjom školom sa fokusom na STEM oblasti, a dugoročno i univerzitetom, u Ostinu, u Teksasu. Prema poreskim dokumentima, Mask je više nego udvostručio iznos donacije u odnosu na prethodnu godinu, uplativši 370 miliona dolara „za podršku radu škole i obrazovnim programima“.
Mask je svoju prvu neprofitnu školu otvorio još 2014. godine u Hotornu, u Kaliforniji. Pod nazivom Ad Astra, što na latinskom znači „ka zvijezdama“, škola je bila namijenjena njegovoj i djeci zaposlenih u kompaniji SpaceX. Deset godina kasnije, taj model poslužio je kao osnova za njegov najnoviji obrazovni projekat: osnovnu školu Ad Astra u blizini SpaceX-ovog pogona u Bastropu, u Teksasu. Planovi su predviđali snažan fokus na STEM oblasti i nastavu po Montessori principima. Međutim, nedavna dokumenta državne agencije Texas Health and Human Services, o kojima je izvještavao Njujork tajms (The New York Times), otkrivaju da je ustanova odstupila od tih ciljeva i da trenutno funkcioniše kao „licencirani program za brigu o djeci“ za svega desetoro djece. Mask od 2023. godine javno nije iznosio nove informacije o planovima za otvaranje univerziteta.
Druga najveća donacija Fondacije Mask, u iznosu od 35 miliona dolara, možda još uopšte nije stigla do konkretnih humanitarnih organizacija. Mask je taj novac usmjerio u tzv. fond kojim upravljaju donatori (donor-advised fund – DAF) pri organizaciji Fidelity Charitable, mehanizam koji u suštini funkcioniše kao filantropski račun na koji se sredstva mogu odložiti za buduće donacije, bez obaveze da ikada budu isplaćena. Donatori koji koriste DAF-ove mogu ostvariti poreske olakšice prije nego što novac bude raspodijeljen stvarnim humanitarnim organizacijama, a pritom nijesu dužni da objave kome i u kom iznosu doniraju. Predstavnik Ilona Maska nije odgovorio na upit Forbesa o statusu sredstava koja se nalaze na DAF računu pri Fidelity Charitable.
Treća po veličini donacija Fondacije Mask, veća od sedam miliona dolara, upućena je zdravstvenom sistemu Baylor Scott & White Healthcare, najvećoj neprofitnoj zdravstvenoj mreži u Teksasu, koja upravlja velikim brojem bolnica, centara za njegu pacijenata i osiguravajućom kompanijom Baylor Scott & White Health Plan.
Mask je dodijelio i niz manjih donacija drugim neprofitnim organizacijama, uglavnom onima koje se bave zdravstvom, obrazovanjem i pružanjem pomoći nakon prirodnih katastrofa. Među novim primaocima sredstava ove godine nalaze se i dvije jevrejske institucije – Muzej Holokausta u Los Anđelesu i Evropsko jevrejsko udruženje. Mask je početkom 2024. bio optužen da je na svojoj društvenoj mreži X iznosio antisemitske stavove, optužbe koje je pokušao da odbaci posjetama Izraelu i memorijalnom logoru Aušvic.
Ukupno gledano, Fondacija Mask je od 2010. godine do danas donirala više od 1,1 milijardu dolara. Istovremeno, raspolaže imovinom vrijednom 14,7 milijardi dolara, od čega se značajan dio vjerovatno nalazi u akcijama Tesle.
Deset najvećih primalaca donacija Fondacije Mask u 2024. godini:
The Foundation
Iznos: 370 miliona dolara (tri odvojene donacije)
Namjena: Finansiranje škola sa fokusom na STEM oblasti.
Fidelity Charitable
Iznos: 35 miliona dolara (dvije odvojene donacije)
Namjena: Finansiranje neobjavljenih humanitarnih organizacija.
Baylor Scott & White Healthcare
Iznos: 7,1 milion dolara
Namjena: Podrška jednom od najvećih neprofitnih zdravstvenih sistema u SAD.
X Prize Foundation
Iznos: 5,4 miliona dolara
Namjena: Finansiranje nagrade za inovacije u tehnologijama uklanjanja ugljenika.
Windward School
Iznos: 5 miliona dolara
Namjena: Finansiranje pripremne škole u Los Anđelesu koju je Maskov sin završio 2024. godine.
The Seton Fund
Iznos: 5 miliona dolara
Namjena: Podrška zdravstvenim inicijativama u povezanim medicinskim centrima u Teksasu.
Austin Habitat for Humanity
Iznos: 5 miliona dolara
Namjena: Finansiranje pristupačnog stanovanja i razvoja zajednice u Ostinu, Teksas.
Digital Harbor Foundation
Iznos: 3,2 miliona dolara
Namjena: Podrška STEM obrazovanju i digitalnoj pismenosti mladih u Baltimoru i širom SAD.
Univerzitet Teksasa u Ostinu
Iznos: 3,2 miliona dolara
Namjena: Podrška radu univerziteta i obrazovnim programima.
The St. Bernard Project
Iznos: 2,4 miliona dolara
Namjena: Finansiranje pomoći nakon prirodnih katastrofa u okviru nacionalne neprofitne organizacije sa sjedištem u Nju Orleansu.
Julie Goldenberg, saradnica Forbesa