Gdje i kako žive američki milijarderi: Očekujte ih na neočekivanim mjestima
Najbogatiji ljudi u Americi koncentrisani su u državama Njujork, Kalifornija, Teksas, Ilinoj. Gotovo da u svakoj američkoj državi postoji makar jedan milijarder. Najbogatiji među najbogatijima, većinski, ipak ne žive ni u jednoj od navedenih država, dok neki od njih ne žive ni u luksuzu koji bi se u takvom bogatstvu očekivao.
Njujork je i dalje stjecište bogataša u SAD, sa skoro 350.000 milionera i 60 milijardera, prema izvještajima globalnog lidera u pogledu boravka i državljanstva putem ulaganja – Henley & Partners i New World Wealth, globalne informacione kompanije o bogatstvu sa sjedištem u Južnoj Africi. Populacija milionera „Velike jabuke“ porasla je 48% tokom protekle decenije.
Odmah iza Njujorka nalazi se oblast zaliva San Francisko sa 305.000 milionera i 68 milijardera, slijede Los Anđeles i Čikago. Prema izvještaju Forbesa s kraja prošle godine, samo četiri države su dom za 61% milijardera u zemlji: Kalifornija ih ima 179, Njujork 130, Florida 92 i Teksas 73.
Najbrže rastući američki grad za ultra bogate među prvih je Ostin u Teksasu, koji je više nego udvostručio svoju milionersku populaciju tokom protekle decenije, na skoro 33.000.
Majami ima rast milionera od 87% tokom protekle decenije. Endrju Amoils (Andrew Amoils), šef istraživanja u New World Wealth-u smatra da „uprkos rastu velikih centara bogatstva u Teksasu i na Floridi, očekuje se da će Njujork i oblast zaliva San Franciska ostati najbogatiji djelovi Amerike još mnogo decenija“.
Mnogi milijarderi u SAD su toliko poznati da je skoro nemoguće da se ne zna gdje žive, a među njima su svakako Bil Gejts (Bill Gates), Džef Bezos (Jeff Bezos), Voren Bafet (Warren Buffett), Mark Zakerberg (Mark Zuckerberg) i mnogi drugi.
Bil Gejts i Džef Bezos
Bil Gejts živi u ekskluzivnom naselju Medina u široj oblasti Sijetla u državi Vašington, u svojoj vili Ksanadu koja gleda na jezero Vašington, od 6.100 kvadratnih metara, nazvanoj po glavnom junaku filmskog klasika „Građanin Kejn“. Gejtsu je bilo potrebno sedam godina i 63,2 miliona dolara da izgradi kuću, prepunu visokotehnoloških gedžeta, koja posjeduje najsavremeniji sigurnosni sistem koji se sastoji od nadzornih kamera, senzora pokreta i sistema kontrole pristupa.
Kupio je parcelu za dva miliona dolara 1988. godine, koja sada vrijedi oko 170 miliona dolara, prema javno dostupnim informacijama. Gejts se nalazi na devetom mjestu Forbes liste najbogatijih ljudi u svijetu sa trenutnim bogatstvom od ukupno 132,6 milijardi dolara.
Zanimljivo je da Gejts nema lauret najbogatijeg ni u državi Vašington, jer blizu njega u Medini sa gotovo identičnim pogledom na jezero živi Džef Bezos, drugi najbogatiji čovjek na Forbes listi iza Ilona Maska (Elon Musk), a ispred Bernara Arnoa (Bernard Arnault), koji je trenutno „težak“ 201,2 milijarde dolara. Bezos je svoj dom kupio 1998. godine, nekoliko godina nakon što je osnovao Amazon, uloživši 10 miliona dolara za ono što će postati njegova glavna rezidencija u narednih nekoliko decenija.
Nalazi se nadomak Amazona, i prostire se na 5,35 hektara, uz 2.000 kvadrata životnog prostora. Pored kuće, tu su i „kućice“ (i same kao velike kuće) za čuvanje i čamce od 420 kvadrata na samom jezeru Vašington. Poluostrvo Medina dostupno je iz Sijetla preko najdužeg plutajućeg mosta u svijetu, koji se proteže 2,3 kilometra preko jezera. Poluostrvo Toni je takođe obilježilo i brak Bila Gejtsa, koji je tu 27 godina živio sa sada bivšom ženom Melindom.
Značajna renoviranja početkom 2010. po nekim procjenama koštala su 28 miliona dolara, što je svotu potrošenu na imanje podiglo na oko 118 miliona dolara. Pristup jezeru omogućen je preko dva velika mola, a tu je i prostor za čamce i mali tobogan. Glavna kuća posjeduje zatvoreni i otvoreni bazen. Bezosov impresivni portfolio nekretnina uključuje i kuće na Beverli Hilsu, Menhetnu, u Teksasu i Vašingtonu, a nedavno je završio izgradnju najveće jahte u svijetu, koja je koštala oko 500 miliona dolara.
Skromnost Vorena Bafeta
Sa raskalašnosti prelazimo na njen antipod, skromnost. U svijetu milijardera teško da postoji osoba koja bi se odazvala na ovaj epitet, osim Vorena Bafeta, koji brani „milijardersku čast“ Nebraske. Milijarder koji je osmi najbogatiji čovjek u svijetu sa bogatstvom procijenjenim na 133,5 milijardi dolara posjeduje kuću od pet soba na rubu grada Omahe, koju je kupio 1958. za 31.500 dolara (329.505 dolara u sadašnjoj vrijednosti).
Kuća u kojoj od tada bez prekida živi prvobitno je izgrađena 1921. godine, i pretrpjela je nekoliko proširenja kako bi postala udoban dom od 600 kvadrata, što možda jeste optimalno, ali u današnjim razmjerama iskazivanja bogatstva, i više je nego skromno. O tome u prilog govori podatak da je ovo zdanje procijenjeno na „samo“ 1,2 miliona dolara, podatak iznenađujuć samo onima koji nisu upućeni u Bafetove rutine i jednostavnost. Bafet nikada ne potroši više od četiri dolara na doručak. Tokom svog petominutnog putovanja do kancelarije, kupuje jednu od tri kombinacije doručka u Mekdonaldsu – dvije pljeskavice sa kobasicama za 2,61 dolara; kobasicu, jaje i sir za 2,95 dolara; ili slaninu, jaje i sir za 3,17 dolara.
Mark Zakerberg i Leri Elison (Larry Ellison)
Vratimo se ipak na milijardersku svakodnevicu. Prvi čovjek Mete Mark Zakerberg, četvrti na Forbes listi sa ukupno 176,7 milijardi dolara, kupio je svoju prvu kuću od oko 500 kvadrata u Palo Altu 2011. godine za sedam miliona dolara. Otkupio je i četiri kuće oko njegovog doma u narednim godinama za oko 43,8 miliona dolara kako bi bolje sačuvao svoju privatnost.
Detaljni izvještaj američkog magazina Wired iz prošle godine ponudio je rijedak uvid u novu Zakerbergovu investiciju, poznatu kao ranč Ko’olau na Havajima, čiji su detalji uglavnom držani u tajnosti zahvaljujući visokim zidovima i besprekornim ugovorima o objelodanjivanju podataka sa ljudima koji su na projektu radili. Prema podacima magazina Wired Zakerbergov kompleks prostire se na 1.400 hektara zemlje na najmanjem od četiri glavna ostrva Havaja.
Ekspanzivno imanje uključuje više od desetak zgrada sa najmanje 30 spavaćih soba i 30 kupatila ukupno, oko dvije glavne vile sa ukupnom površinom od oko 5.200 kvadrata.
Prema planovima, oko postojećih objekata biće „mreža od 11 kućica na drvetu u obliku diska“, povezanih mostovima od užadi. Najznačajniji u izvještaju bili su Markovi navodni planovi da izgradi podzemno sklonište od 450 kvadrata, kojem se pristupa kroz tunel koji povezuje dvije glavne vile, i metalna vrata ispunjena betonom. Prema Wired-u, cena izgradnje bila je 100 miliona dolara, uz ogromnih 170 miliona dolara za kupovinu zemljišta, i ti troškovi su daleko od finalnih.
Mark je kupovao zemljište u ovoj oblasti posljednjih 10 godina, uključujući kupovinu od 100 miliona dolara za 750 ari 2014. godine, još 600 ari za 53 miliona dolara 2021. godine, plus još 110 ari kupljenih za 17 miliona dolara iste godine.
Izvršni predsjednik kompanije Orakl (Oracle) Lari Elison, koji je peti najbogatiji čovjek u svijetu sa bogatstvom od 168,8 miliona dolara, takođe poseduje obiman portfolio nekretnina. Kupio je čitave djelove naselja u Malibuu i oko jezera Taho. Vlasnik je i 70 miliona dolara vrijedne vile Beechwood u Njuportu, na Roud Ajlendu, vrtne vile u gradu Kjoto u Japanu, a gotovo da je i stopostotni vlasnik šestog po veličini havajskog ostrva Lanai, koje je kupio 2012. godine za 500 miliona dolara.
Njegovo imanje u Vudsajdu u Kaliforniji, sa procijenjenom vrijednošću od 110 miliona dolara, napravljeno je po uzoru na japansku arhitekturu iz 16. vijeka, zajedno sa vještačkim jezerom veličine jednog hektara.
Milijarderski trendovi
Broj milijardera na globalnom nivou prati drugačiji trend od onog u SAD, opadajući iz godine u godinu, a sveukupno bogatstvo milijardera se smanjilo za 500 milijardi dolara. Neke američke države su u posljednjih nekoliko godine dobile prve milijardere, poput Alabame, Nju Hempšira i Vermonta. Milijarderi tih država su daleko manje imućni od „teškaša“ iz najbogatijih američkih država. Prvi i jedini milijarder Alabame Džimi Rejn (Jimmy Rane ), osnivač i izvršni direktor kompanije Great Southern Wood Preserving, koja proizvodi palube, ograde i druge obrađene drvne proizvode, posjeduje bogatstvo od „samo“ 1,5 milijardi dolara.
SAD su dom za skoro 30% svih svjetskih milijardera. Dok su neki od njih, poput Sema Benkmena-Frida (Sam Bankman-Fried) i Kanjea Vesta (Kanye West) izgubila taj status, mnogi ga stiču. Pored Rona Korija, prvog milijardera u Novom Meksiku, još osam osoba na američkoj listi steklo je status milijardera u posljednje četiri godine.
Finansije i investicije, hrana i piće, moda, maloprodaja i tehnologija su glavni izvori bogatstva američkih milijardera, njih skoro 50% stiče svoje bogatstvo u ovim specifičnim industrijama.
Pavle Jakšić, Forbes Srbija