Originalni likovi Mikija i Mini Maus od Nove godine nisu više pod zaštitom autorskih prava

Dva najtraženija lika na filmu i televiziji ući će u javni domen 1. januara, što će omogućiti stvaraocima da koriste originalne verzije Mikija i Mini Maus (Mickey and Minnie Mouse) kako bi pravili nove projekte bilo koje vrste. To će vjerovatno doprinijeti kreiranju niza filmova i knjiga poput „Vini Pu: Krv i med (Winnie the Pooh: Blood and Honey)“ i „Ponos i predrasude i zombiji (Pride and Prejudice and Zombies)“, zasnovanih na drugim popularnim likovima nad kojima su istekla autorska prava.

Nijemi film „Parobrod Vili (Steamboat Willie)“ (objavljen 1928. u režiji Volta Diznija (Walt Disney) Uba Iverksa (Ub Iwerks) takođe će ući u javni domen 1. januara, zajedno sa originalnim verzijama Mini i Mikija Mausa.

Istek autorskih prava na originalne verzije likova značiće da su prvi put dostupni crtačima, filmskim stvaraocima, piscima i svima drugima kojima bi mogli biti od koristi – značajan trenutak za stvaraoce koji su dugo bili ograničavani čestim Diznijevim pokretanjem pravnih postupaka kako bi zaustavili povredu autorskih prava.

Kasnije verzije Mikija i Mini, koje se pojavljuju u brojnim Diznijevim filmovima i TV emisijama, i dalje su pod autorskim pravima, a Dizni je rekao AP-u da će Miki „i dalje imati vodeću ulogu kao globalni ambasador kompanije Volta Diznija“.

Druga djela koja će ući u javni domen 2024. uključuju „Ljubavnik Ledi Četerli“ D. H. Lorensa (D. H. Lawrence), „Orlando“ Virdžinije Vulf (Virginia Wolf), „Misterija plavog voza“ Agate Kristi (Agatha Christie) i „Kuća kod Puovog ćoška“, knjiga o Viniju Puu u kojoj se prvi put pojavljuje Tigar, čime se ovaj lik prvi put stavlja u kategoriju slobodne upotrebe.

Tokom posljednjih nekoliko godina, djela poput originalne knjige „Vini Pu“, „Veliki Getsbi“, „Metropolisa“, „Podstanar: Priče o London Fogu“ (prvi triler Alfreda Hičkoka (Alfred Hitchcock) i posljednjih priča o Šerloku Holmsu (Sherlock Holmes) Artura Konana Dojla (Arthur Conan Doyle) su puštena u javni domen.

Takva isticanja autorskih prava dovela su do projekata poput „Vini Pu: Krv i med“, horor filma sa simpatičnim medom, koji je zaradio 4,94 miliona dolara na svjetskom bioskopskom tržištu nakon što je pušten u februaru. Radnja prati ubilačkog Pua i njegovog najboljeg prijatelja, Praseta, kako terorišu studente i Kristofera Robina, njihovog originalnog ljudskog saputnika. Film ima ocjenu publike od 50% i ocjenu kritičara od 3% na Rotten Tomatoes-u.

Miki i Mini se tako pridružuju relativnoj dugačkoj listi Diznijevih likova koji su u javnom domenu, kao što su Petar Pan, Bambi, Mala sirena, Snežana i Pepeljuga, koji su tema klasika autora kao što su braća Grim i Hans Kristijan Andersen, prije nego što ih je Dizni adaptirao za film.

Miki i Mini Maus prvobitno je trebalo da uđu u javni domen 1984. godine, ali je Zakon o autorskim pravima iz 1976. produžio rokove autorskih prava na 75 godina, pomjerivši isticanje autorskih prava za „Parobrod Vili“ na 2004. godinu. Kongres je 1998. donio još jedan zakon, kasnije nazvan „Zakon o zaštiti Mikija Mausa“ koji je produžio trajanje autorskih prava za još 20 godina, a pravilo od 95 godina važi i danas.

Formalno nazvan Zakon o produženju autorskih prava, ovaj propis su izlobirali Dizni i drugi koji su željeli da zaštite svoju imovinu, uključujući Udruženje američke filmske industrije i imanje Džordža Geršvina (George Gershwin). „Parobrod Vili“ lansirao je Mikija i Mini Maus kada je izdat 1928. godine. Bio je to jedan od prvih crtanih filmova sa sinhronizovanim zvukom i postao je jedan od najpopularnijih crtanih filmova svoje ere, posebno poštovan zbog svojih tehničkih inovacija. Prema Muzeju moderne umjetnosti, kritičari su smatrali da je Miki iz „Parobroda Vili“ amalgamacija likova poput Čarlija Čaplina (Charlie Chaplin), Daglasa Ferbenksa (Douglas Fairban) i Freda Astera (Fred Astaire).

Jedan od sudskih postupaka koji je Dizniju donio reputaciju u sprovođenju postupaka za zaštitu autorskih prava (što su neki smatrali preteranim) bio je protiv crtačke grupe Vazdušni gusari, koja je izdala dva stripa sa Mikijem tokom 1970-ih i suočila se sa brzom pravnom reakcijom Diznija.

Stripovi su parodirali originalni lik Mikija i prikazivali ga u različitim situacijama, uključujući seks i upotrebu droga. Nakon nekoliko godina na sudu, Dizni je dobio postupak, a O’Nil, kojio sada ima 81 godinu, pristao je da više nikada ne crta Mikija Mausa. Ovih dana je rekao za Varajeti (Variety) da mu još uvek mogu naplatiti kaznu od 190.000 dolara ako ikada nacrta sliku Mikija Mausa.

Mary Whitfill Roeloffs, Forbes