Tone jedno od najvećih nalazišta litijuma na planeti zbog rudarenja ovog metala

Tim naučnika otkrio je da jedno od najvećih nalazišta litijuma, Salar de Atakama u Čileu, koji sadrži veliki dio svjetskih rezervi litijuma – polako tone.

Globalna proizvodnja litijuma naglo raste zbog potražnje za baterijama. Prošle godine svjetska proizvodnja iznosila je oko 180.000 metričkih tona. Na slanim ravnicama Salar de Atakama na sjeveru Čilea, litijumom bogata slana voda se pumpa u bazene za isparavanje. Potom se 90% vode gubi u atmosferu.

Studija iz ove godine, objavljena u međunarodnom časopisu IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing, pokazala je da Salar de Atakama tone brzinom od jednog do dva centimetra godišnje.

„Slijeganje tla zbog nepovratnih promjena u propusnosti može predstavljati vrlo ozbiljan problem“, kaže Fransisko Delgado (Francisco Delgado). On je istraživač sa Odeljenja za geologiju na Univerzitetu u Čileu i glavni autor studije.

Analize u Salar de Atakami sproveo je Hoakin Eduardo Kastiljo Rohas (Joaquin Eduardo Castillo Rojas), student master studija geologije na Univerzitetu u Čileu pod rukovodstvom Delgada. Koristio je InSAR, alat za precizno mjerenje deformacija površine putem satelitskih snimaka.

„Duboki slani slojevi predstavljaju jednu od najvećih rezervi litijuma u Čileu i svijetu. A ujedno su i stanište važnih vrsta kao što je flamingo“, kaže Kastiljo. „Moramo raditi zajedno i koristiti sve raspoloživo kako bismo razumjeli prirodu tih ekosistema i uticaj čovjeka na njih“.

Kastiljo je objasnio da su, obradom radarskih snimaka dobijenih putem InSAR-a, istraživači pokazali da površina slanih ravnica doživljava slijeganje tla u oblasti iz koje se pumpa slana voda.

„Prilika za ekološki nadzor koja se otvara je ogromna“, kaže on. „Smatram da je Salar de Atakama odličan primjer za ostale slane ravnice u Centralnim Andima, i da moramo bolje razumjeti ove procese ako želimo da vadimo litijum iz sličnih ekosistema“.

Odrastanje u Čileu

Kastiljo je odrastao u El Monteu, ruralnom gradu na periferiji Santijaga. Tu je mogao „svaki dan gledati zeleno drvo“ i crpjeti inspiraciju iz prirode.

„Odlučio sam da studiram geologiju zbog svega što ona obuhvata. Razumijevanje dinamike podzemlja kroz prostor i vrijeme“, kaže on, dodajući da je tokom studija shvatio da geolozi mogu odgovoriti na aktuelna pitanja od velikog interesa, poput toga gdje će se dogoditi sljedeći zemljotres, koliko bakra ima u stijeni i koliko vode čovječanstvo ima na raspolaganju.

„Geonaučnici pokrivaju širok spektar tema, bavimo se pitanjima koja se tiču doma čovječanstva, Zemlje“, kaže on, dodajući da je privilegija baviti se naukom u najjužnijoj zemlji u svijetu.

„To pokazuje nivo naučnih istraživanja koja se mogu sprovoditi, i koliko smo sposobni kao latinoameričko društvo“, kaže on. Dodaje da je dio podataka u ovom projektu prikupljen putem argentinskog satelita, a da je „prirodna laboratorija“ bila pustinjski predio Atakame.

„Globalna perspektiva ove studije je važna jer su antropogeni uticaji u oblastima gdje se pumpa slana voda od globalnog interesa“, kaže on. „Rezerve i projekti eksploatacije dokumentovani su ne samo u Južnoj Americi, već i u mjestima poput SAD-a i Kine. Oni takođe žele da vade ovaj ključni mineral za energetsku tranziciju, ali na održiv način“.

Potraga za niobijumom

Još jedan ključni mineral za energetsku tranziciju je niobijum. Kolumbijski naučnik Felipe Velaskez Ruiz (Felipe Velasquez Ruiz) se nada da će riješiti misteriju gdje i kako se on formira.

Ovaj metal je veoma tražen, ali Brazil čini oko 90% svetske proizvodnje niobijuma i 95% poznatih rezervi, sa godišnjim izvozom od 2,25 milijardi dolara.

Velaskez, istraživač geologije na Univerzitetu u Čileu, objašnjava da njegovo istraživanje ima za cilj da razjasni kako se niobijum transportuje na geološkom nivou i kako se taloži u Zemljinoj kori, što je ključno za pronalaženje novih ležišta.

„Moje posljednje istraživanje kritičnih metala odnosilo se na niobijum. To je antikorozivni metal koji se koristi u čelicima visoke čvrstoće. Koristi se i u supravodljivim magnetima. Takođe, u opremi za magnetnu rezonancu i eksperimentalnim radovima na termonuklearnoj fuziji“, kaže on. „Moja istraživačka strast je u razotkrivanju mehanizama formiranja kritičnih minerala za energetsku tranziciju, povezanih sa magmatsko-hidrotermalnim sistemima“.

U studiji iz 2022. godine, Velaskez i njegov tim su pronašli čvrste dokaze da je niobijum dostupan u jednom od najvećih nalazišta na svijetu, u Brazilu. Potekao je prije 90 miliona godina, na dubini od 80 kilometara, iz subkontinentalnog litosferskog omotača.

Andrew Wight, saradnik Forbesa

How Is One Of The Biggest Sources Of Lithium On Earth Sinking?