Najbolji američki istraživači u žurbi da se presele u Evropu
Nedavni poziv za višemilionski program koji vodi najviši istraživački savjet Evropske unije privukao je značajan broj kandidata sa sjedištem u Sjedinjenim Američkim Državama koji žele da se presele u evropske institucije kako bi nastavili svoje istraživačke ambicije.
Prema novim podacima do kojih je došao Politiko (Politico), pristiglo je 114 prijava iz SAD-a, što predstavlja povećanje od 400 odsto u odnosu na 2024. godinu kada je EU dobila svega 23 predloga iz Amerike.
Novi talas interesovanja američkih istraživača za evropska istraživačka sredstva dolazi usred sve neprijateljskije klime prema akademskim istraživanjima pod administracijom Donalda Trampa (Donald Trump).
To predstavlja pobjedu za predsjednicu Evropske komisije Ursulu fon der Lajen (Ursula von der Leyen), koja je lično predvodila napore da privuče američke istraživače kao direktan odgovor na drastične rezove administracije Donalda Trampa u akademskim programima. Evropa se pozicionirala kao sigurno utočište naglašavajući akademske slobode i povećavajući sredstva dostupna onima koji žele da se presele.
Evropski istraživački savjet (European Research Council – ERC), fond EU za fundamentalna istraživanja, objavio je ovog proljeća da će udvostručiti dodatni iznos namijenjen istraživačima koji žele da se presele iz SAD – sa milion na dva miliona eura. To znači da sada ti istraživači mogu računati na ukupno do 4,5 miliona eura finansiranja u maksimalnom periodu od pet godina.
Prema podacima iz posljednjeg kruga prijava, koji je zatvoren krajem avgusta, ukupan broj predloga porastao je 31 odsto, sa 2.534 na 3.329. Od toga je 538 predloga stiglo iz Ujedinjenog Kraljevstva, dok je unutar EU najviše prijava bilo iz Italije (445) i Španije (240).
Na nivou cijele Evrope, države, regioni, univerziteti i istraživački instituti pokrenuli su programe kako bi profitirali od rezova u američkom finansiranju. „Sada postoji preko 70 nacionalnih i regionalnih inicijativa osmišljenih da privuku istraživače“, rekla je komesarka za istraživanje EU Ekaterina Zaharieva na jednom skupu u Briselu sredinom septembra.
Austrijska akademija nauka (Österreichische Akademie der Wissenschaften) ove sedmice je proslavila ono što je opisala kao „dobitak mozgova“ (brain gain), direktno pripisan politikama administracije Donalda Trampa prema akademskim i naučnim istraživanjima, objavivši dolazak 25 istraživača koji će se preseliti iz američkih institucija u okviru novog četvorogodišnjeg programa stipendiranja pokrenutog u junu.
„Oni donose nove ideje, nove perspektive i međunarodne mreže — to je veliki dobitak za austrijsku nauku i važan podsticaj za vidljivost naše istraživačke scene u inostranstvu“, rekao je predsjednik akademije Hajnc Fasman (Heinz Faßmann) u saopštenju. „Zahvaljujući Trampu svjedočimo ovom dobitku mozgova.“