Ko je sve iz Crne Gore na crnoj listi Sjedinjenih Država

Nakon što je juče Stejt dipartment (State Department) označio nepodobnim za ulazak u Sjedinjene Američke Države bivšu predsjednicu crnogorskog Vrhovnog suda Vesnu Medenicu i nekadašnjeg predsjednika Opštine Budva Mila Božovića i članove njihovih porodica, broj osoba i preduzeća iz Crne Gore koji su (ili su bili) na crnoj listi SAD popeo se na 17.

SAD su juče na crnu listu stavile i članove uže porodice Božovića, odnosno suprugu Draganu i sinove Balšu i Pavla Božovića, kao i sina Vesne Medenice Miloša i ćerku Mariju.

Krajem oktobra prošle godine je američka Kancelarija za kontrolu strane imovine (OFAC) uvela sankcije kompaniji International Business Corporation sa sjedištem u Baru i njenom vlasniku Sergeju Kokorevu, našla se 30. oktobra na listi sankcija Ministarstva finansija Sjedinjenih Američkih Država (SAD) zbog, kako su naveli, vojne podrške Rusiji.

Sankcije su 2023. godine, „zbog korupcije i zlonamjernih aktivnosti“ uvedene biznismenima Miodragu Daki Davidoviću i Branislavu Mićunoviću zbog “povezanosti s kriminalom i zlonamjernim uticajem Rusije u regionu”. Mićunović je preminuo u aprilu prošle godine.

Sankcije OFAC-a podrazumijevaju blokadu imovine sankcionisanih osoba u SAD ili one koju kontrolišu njima bliske osobe u toj zemlji, zabranu transakcija sa subjektima u Americi ili onima u nadležnosti SAD, ograničenje putovanja…

OFAC je u obrazloženju odluke o uvođenju sankcija Mićunoviću naveo da je on decenijama bio vodeća figura u organizovanom kriminalu u Crnoj Gori, još od vremena bivše Jugoslavije.

“Najpoznatiji je po ilegalnom švercu cigareta koji je korumpirao i podrivao nezavisnost demokratskih institucija Crne Gore”, naveo je OFAC.

Miodrag Daka Davidović, kako je obrazloženo, decenijama pere novac za kriminalne grupe, jačajući svoj uticaj i oblikujući svoje kriminalno preduzeće koje se bavi švercom cigareta, nafte i oružja u Crnoj Gori.

“Njegove koruptivne aktivnosti omogućile su napore Rusije da kompromituje nezavisnost demokratskih institucija i pravosuđa zemlje, uključujući napore da utiču na rezultate izbora”, naveo je OFAC.

Sankcije šefu budvanske kriminalne grupe i nekadašnjem visokom funkcioneru Demokratske partije socijalista (DPS) Svetozaru Maroviću OFAC je uveo u aprilu 2022. zbog, kako je saopšteno, destabilizirajućeg i koruptivnog djelovanja u regionu.

OFAC je tada saopštio da su nekadašnjem predsjedniku Srbije i Crne Gore uvedene sankcije „zbog odgovornosti ili saučesništvo, direktnu ili indirektnu umiješanost u korupciju vezanu za Zapadni Balkan, uključujući i korupciju u ime ili povezanu sa vladom na Balkanu, ili aktuelnim ili bivšim vladinim zvaničnikom na bilo kojem nivou vlade na Balkanu, kao što su pronevjera javne imovine, ili oduzimanje privatne imovine u ličnu korist ili političke svrhe, ili mito“.

Svetozar Marović uhapšen je u decembru 2015. godine, da bi u maju sljedeće bio pušten iz spuškog zatvora nakon što je priznao krivicu i zaključio sporazum koji je verifikovao Viši sud. Domogao se Beograda, a za njim je Crna Gora raspisala potjernicu.

U više navrata crnogorske vlasti su od Srbije bezuspješno tražile izručenje Marovića. Marović je osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora od tri godine i devet mjeseci, a kazna apsolutno zastarijeva 10. oktobra 2026.

Na crnu listu OFAC je 2015. godine stavio ulcinjska preduzeća Donata Company i Hotel Casa Grande, čiji je vlasnik Naser Keljmendi, kojeg je Ministartsvo finansija SAD označilo kao trgovca narkoticima. Na Kosovu je bio optužen za trgovinu drogom, ali ga je Apelacioni sud oslobodio 2023.

Tokom 2023. SAD su na crnu listu stavile Luku Karadžića (rođen u Šavniku), brata Radovana Karadžića, bivšeg predsjednika Republike Srpske kojeg je Haški tribunal osudio na doživotnu robiju za genocid u Srebrenici i druge ratne zločine tokom rata u BiH.

OFAC je 2003. uveo sankcije i i Vladimiru Kovačeviću oficiru JNA, koji je bio optužen za napad na Dubrovnik, ali je Haški tribunal odustao od toga da mu sudi zbog njegove nesposobnosti za suđenje.

Na listi je bio i brat Slobodana Miloševića, Borislav (rođen u Nikšiću), kojem je OFAC sankcije uveo 2001. godine. Borislav Milošević, koji je u drugoj polovini ’90-tih bio na poziciji ambasadora SR Jugoslavije u Moskvi, preminuo je u januaru 2013.