Brisel predlaže ukidanje zabrane prodaje novih vozila sa unutrašnjim sagorijevanjem u EU

Evropska komisija predlaže ukidanje zabrane prodaje novih vozila sa motorima sa unutrašnjim sagorijevanjem u Evropskoj uniji, planirane za 2035. godinu. Kako su objasnili, proizvođači će moći da dio emisija, između ostalog, kompenzuju upotrebom niskougljeničnog čelika. Mali električni automobili će, u međuvremenu, imati poseban tretman.

Uredba Evropske unije, usvojena 2023. godine u okviru tzv. Evropskog zelenog dogovora, postavila je cilj potpunog, odnosno 100-procentnog smanjenja emisija ugljen-dioksida kod novih automobila i kombija do 2035. godine u odnosu na 2021. To bi značilo da se od početka 2035. godine u EU više ne bi mogla prodavati nova vozila sa motorima sa unutrašnjim sagorijevanjem.

Sada, međutim, Evropska komisija predlaže da se cilj smanjenja emisija ugljen-dioksida iz izduvnih gasova snizi na 90 odsto. Preostalih deset odsto proizvođači bi, prema predlogu, od 2035. godine nadalje morali da kompenzuju upotrebom niskougljeničnog čelika u proizvodnji vozila ili putem održivih obnovljivih goriva, poput biogoriva i e-goriva koja se stavljaju na tržište.

Kako je objasnio potpredsjednik Evropske komisije zadužen za industriju, Stefan Sežurne (Stephane Sejourne), time bi u EU i dalje, u određenoj mjeri, bila dozvoljena prodaja vozila sa motorima sa unutrašnjim sagorijevanjem, plug-in hibridnih vozila, kao i hibridnih verzija vozila sa produženim dometom, piše STA.

EU ovim ne dovodi u pitanje svoje klimatske ciljeve, istakao je Sežurne. „Ciljevi ostaju isti, mijenja se samo način obračuna“, objasnio je.

Predlog koji je danas predstavljen, a koji će razmatrati Savjet EU i Evropski parlament, ima za cilj i da proizvođačima vozila obezbijedi dodatnu fleksibilnost u postizanju međuciljeva smanjenja emisija ugljen-dioksida. Tako bi ciljeve u vezi sa emisijama automobila i kombija za 2030, 2031. i 2032. godinu mogli da ispune u trogodišnjem periodu. Ako, na primjer, ne bi dostigli cilj za 2031. godinu, to bi mogli da nadoknade većim smanjenjem u naredne dvije godine.

Istovremeno, Brisel predlaže smanjenje cilja smanjenja emisija ugljen-dioksida za kombije za 2030. godinu sa 50 na 40 odsto, kao i dodatnu fleksibilnost za ispunjavanje ciljeva za teška vozila. Sežurne je najavio i poseban tretman proizvodnje malih električnih automobila, dužine do 4,20 metara, koji bi predstavljali novu potkategoriju putničkih vozila.

Takva vozila proizvedena u EU bi se, pri obračunu prosječnog smanjenja emisija pojedinog proizvođača, umjesto kao jedno vozilo, računala kao 1,3 vozila. Prema objašnjenjima izvora u Komisiji, to bi snizilo prosječne emisije svih vozila koje kompanija proizvodi, a istovremeno bi se podstakla i njihova proizvodnja.

Predlog bi omogućio jednostavniju, jeftiniju i konkurentniju proizvodnju malih električnih vozila, jer bi regulatorna pravila za ovu kategoriju u narednih deset godina bila minimalna, rekao je potpredsjednik Komisije.

U ovu kategoriju bi, prema očekivanjima, spadao i novi električni Twingo, koji će francuski Reno (Renault) početkom naredne godine početi da proizvodi u slovenačkom Revozu. Kako su u Renou naveli prilikom predstavljanja modela u Parizu u novembru, Twingo će imati domet od 263 kilometra sa jednim punjenjem i dužinu od 3,79 metara.

Brisel današnjim paketom mjera želi da podstakne i veći udio vozila sa nultim i niskim emisijama u voznim parkovima evropskih kompanija. Obavezni udio, prilagođen svakoj državi članici pojedinačno, prema predlogu bi se odnosio na kompanije sa više od 250 zaposlenih, navodi STA.

Mješovite reakcije iz Evropske unije

Iz EU u međuvremenu stižu mješovite reakcije. Dok dio političara i proizvođača automobila pozdravlja potez Brisela, s druge strane čuju se kritike da se time ugrožava budućnost evropske automobilske industrije.

Predlog Brisela, između ostalih, pozdravio je njemački kancelar Fridrih Merc (Friedrich Merz). „Veća otvorenost prema tehnologijama i veća fleksibilnost pravi su koraci“, izjavio je Merc za AFP, inače snažan zagovornik ublažavanja zabrane prodaje novih vozila sa motorima sa unutrašnjim sagorijevanjem u EU.

U kabinetu francuskog predsjednika Emanuela Makrona (Emmanuel Macron) ocijenili su, prema AFP-u, da je predlog Komisije u cjelini uravnotežen, dok je francuska ministarka za životnu sredinu Monik Barbo (Monique Barbut) bila kritična prema tom predlogu.

Njemački proizvođač automobila Folksvagen (Volkswagen) pozdravio je „pragmatične“ i „ekonomski utemeljene“ prijedloge EU. „Otvaranje tržišta za vozila sa motorima sa unutrašnjim sagorijevanjem uz istovremenu kompenzaciju emisija je pragmatično i u skladu sa tržišnim uslovima“, saopštili su iz Folksvagena, prenosi AFP.

U Evropskoj narodnoj partiji (EPP) smatraju da EU ovim predlogom dobija realističniju i tehnološki neutralniju politiku, koja jednako uvažava zaštitu životne sredine i industrijsku konkurentnost, navodi se u njihovom saopštenju.

S druge strane, u grupi Zelenih optužuju Evropsku komisiju da je predlog pokušaj podrivanja budućnosti električnih automobila i velika greška. „Kočenje inovacija šteti Evropljanima i industriji. Posljedice su veće zagađenje vazduha, zdravstveni rizici, manja konkurentnost i ugrožavanje miliona radnih mjesta“, izjavio je kopredsjednik Zelenih Bas Ajkhaut (Bas Eickhout).

Ako predlog Komisije bude usvojen, EPP će, prema Ajkhautu, morati da preuzme odgovornost za pad evropske automobilske industrije, piše STA.

Ekološka organizacija Greenpeace označila je predlog Komisije kao „rani božićni poklon“ kineskim proizvođačima električnih vozila. Prema njihovom mišljenju, predlog Brisela može donijeti kratkoročne koristi automobilskoj industriji, ali ne i dugoročnu budućnost.

Kritično prema predlogu Brisela je i njemačko Udruženje automobilske industrije (VDA). Iako je Komisija priznala važnost otvorenosti prema različitim tehnologijama, njen predlog je „opterećen tolikim brojem prepreka da prijeti da u praksi bude neefikasan“, ocijenila je predsjednica VDA Hildegard Miler (Hildegard Mueller), prenosi AFP.