SAD uvele sankcije bivšem zvaničniku EU zbog „cenzure“

Američki Stejt dipartment (State Department) uveo je u utorak vizne sankcije (ograničenja kretanja i boravka u SAD) bivšem visokom zvaničniku Evropske unije i zaposlenima u organizacijama koje se bave borbom protiv dezinformacija, optužujući ih za cenzuru, čime je administracija Donalda Trampa dodatno zaoštrila sukob sa evropskim regulativama koje su uticale na digitalne platforme, krajnje desne političare i Trampove saveznike, uključujući Ilona Maska (Elon Musk).

U saopštenju, američki državni sekretar Marko Rubio (Marco Rubio) optužio je petoro sankcionisanih da predvode „organizovane napore da se američke platforme prisile na cenzurisanje, demonetizaciju i potiskivanje američkih stavova s kojima se ne slažu“, prenosi CNN.

Visoki zvaničnici Trampove administracije u više navrata su osuđivali evropske zemlje zbog, kako navode, cenzure, a u najnovijem izvještaju Stejt dipartmenta o ljudskim pravima tvrdi se da u saveznicima poput Ujedinjenog Kraljevstva, Francuske i Njemačke postoje „ozbiljni problemi u oblasti ljudskih prava“, uključujući „teška ograničenja slobode izražavanja“.

Nove sankcije brzo su izazvale oštre reakcije evropskih zvaničnika, uključujući francuskog ministra vanjskih poslova.

Među sankcionisanima je i Tijeri Breton (Thierry Breton), bivši evropski komesar uključen u izradu Akta o digitalnim uslugama (Digital Services Act – DSA), sveobuhvatnog zakona EU koji obavezuje velike tehnološke platforme da preduzmu konkretne mjere za smanjenje nezakonitog i štetnog sadržaja.

U objavi na društvenim mrežama u utorak, Breton je upitao: „Da li se vraća Makartijev lov na vještice?“, aludirajući na senatora Džozefa Makartija (Joseph McCarthy) i njegovu hladnoratovsku istragu navodnih komunista za koje je tvrdio da su se infiltrirali u američke državne institucije.

„Našim američkim prijateljima: ‘Cenzura nije tamo gdje vi mislite da jeste’“, poručio je Breton na mreži X.

Stejt dipartment je sankcionisao i izvršnog direktora Centra za suzbijanje digitalne mržnje, Imrana Ahmeda (Imran Ahmed). Ta organizacija navodi da „radi na zaustavljanju širenja mržnje i dezinformacija na internetu kroz inovativna istraživanja, javne kampanje i zagovaranje javnih politika“.

CNN je kontaktirao Centar za suzbijanje digitalne mržnje, ali odgovor nije odmah stigao.

Sankcionisana je i Kler Melford (Clare Melford), izvršna direktorica Globalnog indeksa dezinformacija (Global Disinformation Index – GDI). Ta organizacija navodi da radi na jačanju „sistema koji internet čine bezbjednijim, u saradnji s vladama, industrijom i civilnim društvom“.

U izjavi za CNN, portparol GDI-ja ocijenio je da sankcije predstavljaju „autoritarni napad na slobodu govora i flagrantan čin državne cenzure“.

„Trampova administracija ponovo koristi punu snagu savezne vlasti da zastraši, cenzuriše i ućutka glasove s kojima se ne slaže“, rekao je portparol. „Njihovi današnji postupci su nemoralni, nezakoniti i neamerički.“

Sankcionisani su i lideri njemačke organizacije HateAid – Jozefin Balon (Josephine Ballon) i Ana-Lena fon Hodenberg (Anna-Lena von Hodenberg). Cilj te organizacije je borba protiv „mržnje, nasilja i sistematskih dezinformacija“ na internetu.

U zajedničkoj izjavi u utorak, njih dvije su navele da ih sankcije „ne iznenađuju“.

„Riječ je o činu represije vlade koja sve više zanemaruje vladavinu prava i pokušava da ućutka svoje kritičare svim raspoloživim sredstvima. Ovo predstavlja novu eskalaciju: američka vlada očigledno dovodi u pitanje evropski suverenitet“, navodi se u saopštenju.

„Nećemo dozvoliti da nas zastraši vlada koja koristi optužbe za cenzuru kako bi ućutkala one koji se zalažu za ljudska prava i slobodu izražavanja“, dodale su. „Uprkos značajnom pritisku i ograničenjima koja su ove mjere američke vlade nametnule nama i našim porodicama, nastavićemo svoj rad punom snagom – sada više nego ikada. Solidarišemo se sa svima pogođenima i sa svima koji sada strahuju od sličnih mjera.“

„Radikalni aktivisti i instrumentalizovane NVO“

U Rubijevom saopštenju navodi se da je za petoro sankcionisanih utvrđeno da njihov „ulazak, prisustvo ili aktivnosti u Sjedinjenim Državama mogu imati ozbiljne negativne spoljnopolitičke posljedice po SAD“.

„Ovi radikalni aktivisti i instrumentalizovane nevladine organizacije podsticale su obračune s cenzurom koje sprovode strane države – u svakom slučaju usmjerene protiv američkih govornika i američkih kompanija“, naveo je Rubio.

Prvi američki diplomata dodao je da je, „na osnovu tih procjena“, Stejt dipartment „preduzeo korake za uvođenje viznih ograničenja agentima globalnog industrijsko-cenzorskog kompleksa, koji će zbog toga uglavnom biti spriječeni da uđu u Sjedinjene Države“. Takođe je naveo da Ministarstvo unutrašnje bezbjednosti „može pokrenuti postupke za deportaciju protiv određenih osoba, čime one postaju podložne protjerivanju“.

Breton je više puta ulazio u sukobe s Maskom zbog Akta o digitalnim uslugama. U avgustu 2024. godine, Breton je u pismu Masku – uoči njegovog intervjua s Donaldom Trampom – poručio da mora poštovati tu regulativu, prenio je Rojters (Reuters).

Zamjenica državnog sekretara SAD za javnu diplomatiju, Sara Rodžers (Sarah Rogers), posebno je pomenula to pismo u objavi na mreži X u utorak, optuživši Bretona da je „zlokobno podsjetio Maska na zakonske obaveze platforme X i na tekuće ‘formalne postupke’ zbog navodnog nepoštovanja zahtjeva DSA u vezi s ‘nezakonitim sadržajem’ i ‘dezinformacijama’“.

Rodžers je navela da je Ahmed bio „ključni saradnik administracije Džoa Bajdena (Joe Biden) u nastojanju da se država instrumentalizuje protiv američkih građana“. Navela je da je sankcionisan, između ostalog, zbog izvještaja „Tuce dezinformacija“ iz 2022. godine, koji je bio usmjeren protiv 12 antivaksera, uključujući sadašnjeg sekretara za zdravstvo Roberta F. Kenedija Mlađeg (Robert F. Kennedy Jr), za koje se tvrdilo da su odgovorni za većinu antivakcinalnog sadržaja na društvenim mrežama.

Rodžers je u objavi na društvenim mrežama optužila organizaciju Kler Melford da koristi američki „novac poreskih obveznika za podsticanje cenzure i stavljanje na crne liste američkog govora i medija“.

„Stejt dipartment je spreman i voljan da proširi današnji spisak ukoliko drugi strani akteri ne promijene kurs“, poručio je Rubio.