Mask napada EU i prijeti „odgovorom“ zvaničnicima koji su izrekli kaznu njegovom X-u
Milijarder Ilon Mask (Elon Mask) žestoko je napao Evropsku uniju nakon što je izrekla kaznu njegovoj društvenoj mreži X zbog kršenja pravila o transparentnosti, upozorivši da će njegov odgovor biti usmjeren direktno na najviše zvaničnike koji stoje iza te odluke.
„EU je uvela ovu suludu kaznu ne samo [X-u], već i meni lično, što je još besmislenije!“, napisao je milijarder i izvršni direktor Tesle na platformi X, prenio je Politiko (Politico). „Zbog toga izgleda da bi bilo prikladno da naš odgovor bude usmjeren ne samo na EU, već i na pojedince koji su preduzeli ovu akciju protiv mene.“
Maskova reakcija uslijedila je nakon što je Evropska komisija u petak izrekla kaznu od 120 miliona eura njegovoj platformi zbog kršenja obaveza o transparentnosti koje se primjenjuju na veoma velike onlajn platforme u okviru Zakona o digitalnim uslugama (DSA), ključnog regulatornog okvira EU za moderaciju sadržaja.
Komisija je navela da je funkcija plave oznake (blue checkmark) na X-u postala obmanjujuća nakon što je pretvorena iz oznake verifikovanog korisnika u plaćenu uslugu. Dodaje se da biblioteka oglasa X-a nije transparentna, kao i da platforma ne omogućava istraživačima pristup javnim podacima, što je zakonska obaveza.
Zvaničnik Komisije rekao je da izvršna vlast identifikuje tri subjekta „na vrhu“ strukture X-a: X Holdings Companies, xAI i Ilona Maska lično. Portparol Komisije Thomas Regnier rekao je da je kazna „izrečena zbog kršenja koje je počinio X“, ali da je „adresirana na čitavu korporativnu strukturu“.
„EU ‘woke’ Štazi komesari uskoro će shvatiti pravo značenje ‘Streisand efekta’“, poručio je Mask. „Streisand efekat“ odnosi se na situaciju kada pokušaj da se nešto prikrije izazove još veću pažnju.
Mask nije precizirao kakav bi njegov odgovor mogao biti, niti koja bi se lica mogla naći na meti. U drugoj objavi poručio je da EU treba da bude „ukinuta“.
Kazna X-u i njegovom vlasniku već je izazvala oštre reakcije Vašingtona, gdje zvaničnici tvrde da potez EU predstavlja napad na šira prava slobode govora, a pojedini sugerišu da su američke kompanije posebno na meti.
Potpredsjednik SAD Džej Di Vens (JD Vance) kritikovao je kaznu nakon što su detalji procurjeli u javnost:
„EU bi trebalo da podržava slobodu govora, a ne da napada američke kompanije zbog gluposti“, rekao je Vens.
Na pitanje o njegovim komentarima, izvršna potpredsjednica Komisije za tehnološki suverenitet Henna Virkunen rekla je novinarima: „DSA nema veze sa cenzurom. Ova odluka odnosi se isključivo na transparentnost X-a.“
Državni sekretar Marko Rubio (Marco Rubio) napisao je u petak na platformi X da kazna „nije samo napad na [X], već napad na sve američke tehnološke platforme i američki narod od strane stranih vlada. Dani cenzurisanja Amerikanaca na internetu su prošli.“
Zamjenik državnog sekretara Kristofer Landau (Christopher Landau) dodao je da „evropske države ne mogu očekivati američku bezbjednosnu zaštitu, a istovremeno aktivno potkopavati bezbjednost SAD kroz (neizabranu, nedemokratsku i nereprezentativnu) EU.“
Trampov izaslanik za EU, Endru Puzder (Andrew Puzder), takođe je kritikovao kaznu.
„Prekomjerna kazna od 120 miliona eura rezultat je regulatornog prekoračenja EU usmjerenog protiv američke inovacije“, napisao je Puzder na X-u. „Administracija predsjednika Trampa je jasna: protivimo se cenzuri i osporavaćemo prekomjerne regulative koje pogađaju američke kompanije u inostranstvu. Očekujemo da EU vodi fer, otvorenu i reciprocitetnu trgovinsku politiku – i ništa manje.“
Ovaj potez dodatno pojačava napetosti u već zategnutim odnosima između EU i Trampove administracije, navodi Politiko. Američki predsjednik prijeti dodatnim carinama na uvoz iz EU ukoliko blok nastavi da sankcioniše američke tehnološke gigante. Tema je dominirala napetim trgovinskim razgovorima posljednjih mjeseci, tokom kojih SAD traže da Brisel ukine DSA i druge mjere primjene regulatornih pravila.
Iako je kazna uglavnom pozdravljena u Briselu i drugim evropskim prijestonicama, gdje je postojao strah da bi Komisija mogla popustiti pod pritiscima da ublaži primjenu zakona prema američkim kompanijama. neki evropski političari bliži američkim stavovima pridružili su se kritikama.
„Niko vas nije izabrao“, napisao je desničarski holandski političar Gert Vilders. „Ne predstavljate nikoga. Totalitarna ste institucija i ne znate ni da napišete riječi ‘sloboda govora’. Ne treba da prihvatimo kažnjavanje [X-a], već da ukinemo [Komisiju].“
Kazna predstavlja završetak prve faze istrage EU o platformi X. Istraga će se nastaviti i baviće se sadržajem koji se objavljuje na platformi.
Kompanija X nije odmah odgovorila na zahtjev za komentar.