Polovina Evropljana vidi Trampa kao neprijatelja Evrope

Gotovo polovina ukupnog broja Evropljana vidi Donalda Trampa kao „neprijatelja Evrope“, nešto više njih smatra da je rizik od rata s Rusijom visok, a više od dvije trećine vjeruje da njihova zemlja ne bi bila u stanju da se odbrani u slučaju takvog sukoba, pokazalo je novo istraživanje.

Anketa sprovedena u devet zemalja za parisku platformu za evropske debate Le Grand Continent, takođe je otkrila da gotovo tri četvrtine ispitanika želi da njihova zemlja ostane u Evropskoj uniji, dok gotovo isti procenat smatra da je izlazak iz Unije naštetio Ujedinjenom Kraljevstvu, prenosi Gardian (Guardian).

Žan-Iv Dormažen (Jean-Yves Dormagen), profesor političkih nauka i osnivač istraživačke agencije Cluster17, rekao je da se Evropa ne suočava samo sa rastućim rizicima, već prolazi kroz transformaciju svog istorijskog, geopolitičkog i političkog okruženja.

„Ukupna slika (iz istraživanja) prikazuje Evropu koja je zabrinuta, koja je duboko svjesna svojih ranjivosti i koja se teško projektuje pozitivno u budućnost“, naveo je.

Istraživanje je pokazalo da u prosjeku 48% ispitanika u devet zemalja smatra Trampa otvorenim protivnikom, od čak 62% u Belgiji i 57% u Francuskoj, do 37% u Hrvatskoj i svega 19% u Poljskoj.

„Širom kontinenta, trumpizam se jasno doživljava kao neprijateljska sila“, rekao je Dormažen, dodajući da se takva percepcija zaoštrava, jer manje ljudi nego u decembru 2024. opisuje Trampa kao „ni prijatelja ni neprijatelja“, a sve više ih ga vidi kao izrazito neprijateljskog.

Ipak, Evropljani i dalje smatraju da je odnos sa SAD strateški važan: na pitanje kakav stav EU treba da zauzme prema američkoj vladi, najpopularnija opcija bila je – kompromis (48%).

Istraživanje sprovedeno u Francuskoj, Italiji, Španiji, Njemačkoj, Poljskoj, Portugalu, Hrvatskoj, Belgiji i Nizozemskoj takođe je pokazalo da 51% ispitanika smatra visokim rizik od otvorenog rata s Rusijom u narednim godinama, dok 18% smatra da je taj rizik „veoma visok“.

Dormažen navodi da bi takav rezultat „bio nezamisliv prije samo nekoliko godina i ukazuje na pomjeranje evropskog javnog mnjenja ka novom geopolitičkom režimu, u kojem se mogućnost direktnog sukoba na kontinentu sada široko prihvata“.

Percepcije se značajno razlikuju u zavisnosti od geografske blizine Rusiji: tako u Poljskoj čak 77% ispitanika smatra da je rizik od rata visok, u Francuskoj 54%, Njemačkoj 51%, Portugalu 39%, a u Italiji 34%.

Istraživanje je pokazalo i da je povjerenje u nacionalne vojne kapacitete nisko: 69% ispitanika u devet zemalja smatra da njihova zemlja „nije baš“ ili „uopšte nije“ sposobna da se odbrani od eventualne ruske agresije.

Francuzi su pokazali najveće povjerenje, ali je i tamo u pitanju manjinski stav, 44%. U Poljskoj, koja se graniči s Rusijom, 58% ispitanika smatra da zemlja nije sposobna za odbranu. Dormažen dodaje: „Ulazimo u doba opasnosti, dok osjećaj nacionalne slabosti uporno traje.“

Osjećaj ranjivosti široko je prisutan: samo 12% ispitanika kaže da se ne osjeća posebno ugroženo nizom faktora nesigurnosti, od tehnoloških i vojnih do energetskih i prehrambenih.

Iako postoje značajne razlike među zemljama, tehnološka i digitalna bezbjednost najčešće se navode kao prijetnja (28%), zatim vojna bezbjednost (25%). Istovremeno, postoji snažna potreba za evropskom zaštitom: 69% ispitanika smatra da EU treba da ima zaštitnu ulogu.

Velika većina ispitanika u devet zemalja podržava članstvo u EU: 74% želi da njihova zemlja ostane u bloku, pri čemu je podrška najveća u Portugalu (90%) i Španiji (89%), a najniža u Poljskoj (68%) i Francuskoj (61%).

Pet godina nakon Bregzita, odluka Ujedinjenog Kraljevstva da napusti EU preovlađujuće se smatra neuspjehom: 63% ispitanika vjeruje da je Bregzit imao negativan uticaj na Britaniju, dok svega 19% misli da je bio pozitivan, uključujući 5% koji ga smatraju „veoma pozitivnim“.