Besent: Carinske dividende zahtijevaju usvajanje posebnog zakona u Kongresu
Američki ministar finansija Skot Besent (Scott Bessent) saopštio je da bi obećane “carinske dividende” od 2.000 dolara po osobi, koje je predsjednik Donald Tramp (Donald Trump) predstavio kao novu mjeru, zahtijevali usvajanje posebnog zakona u Kongresu, nudeći znatno oprezniji pogled na inicijativu, nekoliko dana nakon što je Tramp izjavio da će isplate početi “sljedeće godine”.
Govoreći za emisiju “Sunday Morning Futures” na Fox Business mreži, Besent je na pitanje da li će Trampova ideja o carinskoj dividendi zaista biti sprovedena odgovorio: “vidjećemo”, uz napomenu da je “za to potrebna legislativa”.
Besent je dodao i da bi isplate bile namijenjene “radničkim porodicama, uz određeni imovinski limit”, ali nije precizirao gdje bi taj limit bio povučen.
Tramp je u petak, tokom razgovora sa novinarima u avionu Air Force One, rekao da će uplata od 2.000 dolara stići “negdje sljedeće godine, tokom godine”, dodajući: “prikupili smo mnogo novca od carina. Carine nam omogućavaju da damo dividendu.”
Tramp ovu ideju ponavlja više puta, pa je ranije ovog mjeseca na mreži Truth Social napisao da će “dividenda od najmanje 2.000 dolara po osobi (ne uključujući one sa visokim prihodima) biti isplaćena svima”, tvrdeći da SAD to može da priušti zahvaljujući “njegovim ekonomskim dostignućima”.
Predlog je iznio dok je kritičare njegovih tarifa nazvao “budalama”, samo nekoliko dana nakon što su liberalne i konzervativne sudije Vrhovnog suda izrazile sumnju da administracija ima ovlašćenje da uvede carine na osnovu Zakona o međunarodnim ekonomskim vanrednim ovlašćenjima (IEEPA).
Međutim, samo Kongres ima ovlašćenje da troši federalni novac, pa je nejasno da li Tramp ima političku podršku da isplate zaista pošalje, kao i u kom obliku bi bile realizovane.
Besent je ranije sugerisao da isplate “mogu doći u više oblika”, uključujući i poreske olakšice koje su dio Trampovog ključnog zakonodavnog paketa, tzv. One Big Beautiful Bill Act (Veliki, lijepi zakon).
Dodatnu neizvjesnost unosi i činjenica da se oko polovine prihoda od Trampovih carina, oko 100 milijardi dolara, trenutno nalazi u postupku preispitivanja pred Vrhovnim sudom.
Tramp je već davao slična obećanja, uključujući i ideju da se dio navodnih ušteda koje je ostvarilo Ministarstvo za efikasnost vlade (Department of Government Efficiency – DOGE) prebaci građanima. “Razmatramo da 20% DOGE ušteda damo američkim građanima, a 20% da usmjerimo na otplatu duga”, rekao je u februaru, ali ti čekovi nikada nijesu realizovani.
Savezna vlada prikupila je 195 milijardi dolara od carinskih dažbina, uključujući tarife, u fiskalnoj godini završenoј u septembru, prema podacima Trezora.
Ekonomisti dovode u pitanje ostvarivost Trampove ideje o carinskim dividendama, upozoravajući da bi one mogle dodatno povećati federalni deficit. Prethodni stimulativni čekovi, poput onih isplaćenih tokom pandemije, prema njihovim ocjenama su doprinijeli rastu inflacije.
Izložen kritikama dijela američke industrije pogođene carinama, Tramp je obećao i paket pomoći od 12 milijardi dolara za farmere. Takođe je najavio jednogodišnje primirje u trgovinskom ratu sa Kinom, za koje Bijela kuća tvrdi da uključuje obavezu Pekinga da kupi 12 miliona tona američke soje do kraja godine, te po 25 miliona tona u naredne tri godine, iako Kina to javno nije potvrdila.
Sara Dorn, Zachary Folk, Forbes