Vlada dodijelila 866 „zlatnih pasoša“, zeleno svjetlo za još osam zahtjeva
Vlada je u okviru Programa ekonomskog državljanstva od 2019. do kraja avgusta ove godine, odobrila 866 zahtjeva za dobijanje crnogorskog pasoša.
To se navodi u Informacija o stanju Posebnog programa ulaganja od posebnog značaja za privredni i ekonomski interes Crne Gore na dan 29. avgust 2025. godine, objavljenom na sajtu Vlade.
Prema tom dokumentu, Vlada će dodijeliti još osam „zlatnih pasoša“ u okviru Posebnog programa ulaganja, koji je, pod pritiskom Evropske unije, obustavljen krajem 2022. godine, ali se pristigli zahtjevi još obrađuju.
“Prema podacima dobijenim od Agencije za investicije Crne Gore, tokom trajanja programa, zaključno sa 31. decembrom 2022. godine, predato je ukupno 1.113 zahtjeva za sticanje crnogorskog državljanstva prijemom, odnosno aplikacija. Aplikacije su trenutno različitoj fazi obrade, u zavisnosti od datuma dostavljanja, odnosno kompletnosti iste“, navodi se u informaciji.
Do 29. avgusta ove godine, kako se dodaje, za ukupno osam zahtjeva Agencija je shodno proceduri izvijestila predsjednika Vlade Crne Gore da su ispunjeni kriterijumi i zahtjevi se trenutno nalaze u proceduri odlučivanja u Ministarstvu unutrašnjih poslova (MUP).
„Za 866 zahtjeva su od strane MUP-a donijeta rješenje o prijemu u crnogorsko državljanstvo i uručeni pasoši, dok kod revizora nema podnešenih zahtjeva za mišljenje. Na posmatrani datum ukupan broj odbijenih zahtjeva usljed negativnog mišljenja agenta za ocjenu međunarodne podobnosti, kao i neispunjenosti kriterijuma iznosi 239“, piše u informaciji.
Program, u trajanju od tri godine, 2019. godine osmislila je i sprovela prethodna Vlada Demokratske partije socijalista (DPS), koja je smijenjena na izborima u avgustu 2020. godine. Prvi zlatni pasoš izdat je u februaru 2020. Plan je bio da investitori, u zamjenu za crnogorski pasoš, ulažu u razvojne projekte u turizmu, poljoprivredi i prerađivačkoj industriji.
Uslovi za dobijanje crnogorskog pasoša su prvobitno bili ulaganje najmanje 450.000 eura u jedan od razvojnih projekata u Podgorici i primorju, ili 250.000 eura u sjevernom ili središnjem regionu, kao i donacije manje razvijenim opštinama, da bi ih 2022. godine Vlada pooštrila. Od tada, do kraja 2022. kada je program ukinut, svi investitori u roku od mjesec morali su da dostave Vladi bankarsku garanciju u vrijednosti od 50 odsto investicije. Uz to, aplikanti su za državljanstvo, osim 100.000 eura za Fond za razoj nerazvijenih opštine, morali da izdvoje još 100.000 eura u Fond za inovacije.
Programom je bilo predviđeno da se za tri godine (od januara 2019. do kraja 2021) „proda“ dvije hiljade pasoša, pa je zbog slabog interesovanja Vlada Zdravka Krivokapića planirala da ga ukine krajem 2021. godine. Međutim 30. decembra 2021. donijela je odluku da program produži do kraja 2022. uz obrazloženje da investitori zbog kovid krize nijesu imali vremena da završe projekte.
Evropska komisija (EK) je Crnu Goru, kao kandidatkinju za ulazak u EU, više puta upozoravala da ugasi šemu „zlatnih pasoša“ i uskladi viznu politiku s evropskom politikom. Iz EK su nekoliko puta rekli da pažljivo prate ovaj program u Crnoj Gori, a ranije su protiv Malte i Kipra preduzeli mjere zbog skandala sa dodjelom državljanstava. Ove države prikupile su milijarde eura prodajući hiljade pasoša čime su, u nekim slučajevima, omogućile državljanstvo EU i osobama za kojima su matične zemlje raspisale potjernice.
Skoro 33 miliona eura prenijeto na državni trezor
U Vladinom dokumentu navodi se da je Zakonom o budžetu Crne Gore za 2023. godinu, planirana realizacija sredstava koja se nalaze na računu Agencije za investicije Crne Gore (račun za razvoj manje razvijenih jedinica lokalne samouprave), pa je po zahtjevu Ministarstva finansija 13. januara 2023. godine na Centralni račun državnog trezora prenijeto 32.999.849 eura.
U svrhu donacije za razvoj manje razvijenih jedinica lokalne samouprave, na račun Agencije za investicije uplaćeno je ukupno 33.300.000 eura.
„Ministarstvo finansija je shodno zahtjevu Agencije za investicije od 2. aprila 2024. godine, otvorilo namjenski račun na koji će se uplaćivati prihodi namijenjeni za razvoj manje razvijenih jedinica lokalne samouprave“, piše u informaciji i dodaje da je Ministarstvo finansija 2. aprila 2024. godine, otvorilo namjenski račun na koji će se uplaćivati prihodi namijenjeni za razvoj manje razvijenih jedinica lokalne samouprave.
Navodi se da je nakon što je nezavisni revizor angažovan za kontrolu uplata dostavio izvještaje kojima se potvrđuje da je izvršen prenos sredstava namijenjenih za donaciju (100.000 eura po aplikaciji), sa escrow računa aplikanata na račun Agencije za investicije, Agencija je prenijela sredstava sljedećom dinamikom:
- 21.06.2024. godine, u iznosu od 6.700.000 eura (za 67 aplikacija);
- 25.07.2024. godine, u iznosu od 7.500.000 eura (za 75 aplikacija);
- 30.08.2024. godine, u iznosu od 1.900.000 eura (za 19 aplikacija);
- 27.09.2024. godine, u iznosu od 2.500.000 eura (za 25 aplikacija);
- 24.12.2024. godine, u iznosu od 799.251 eura (navedeni iznos odnosi se na osam aplikacija, međutim, isti je umanjen za ukupan iznos provizija banke obračunatih tokom 2024. godine);
- 20.05.2025. godine, u iznosu od 900.000,00 eura (za devet aplikacija).
Investitorima uplaćeno 250 miliona
Podaci iz Vladinog dokumenta pokazuju da je investitorima u svrhu ulaganja u projekte sa Liste razvojnih projekata u oblasti turizma, od početka realizacije programa do 29. avgusta 2025. godine uplaćeno 250.522.956 eura.
„Prema evidenciji Agencije za investicije na escrow računima aplikanata na navedeni datum, nalazi iznos od 2.785.000 eura, što su sredstva koja su deponovali aplikanti čije su aplikacije u fazi razmatranja kod nadležnih organa“, piše u informaciji.
LISTA RAZVOJNIH PROJEKATA U OBLASTI TURIZMA
| # | Naziv |
|---|---|
| 1. | Izgradnja hotela „Breza”, Kolašin, po kondo modelu poslovanja |
| 2. | Izgradnja hotela „Durmitor Hotel and Villas”, Žabljak, po mješovitom modelu poslovanja |
| 3. | Izgradnja hotela „Bjelasica 1450 Kolašin”, po kondo modelu poslovanja |
| 4. | Izgradnja hotela „K16” Kolašin, po kondo modelu poslovanja |
| 5. | Izgradnja hotela „Boka Place” Tivat, po mješovitom modelu poslovanja |
| 6. | Izgradnja hotela “D” sa depadansom “E”, Kolašin, po kondo modelu poslovanja |
| 7. | Izgradnja hotelskog kompleksa Montis hotel & resort, Kolašin, po kondo modelu poslovanja |
| 8. | Izgradnja hotelskog kompleksa Amma Resort, Čanj, Bar, po mješovitom modelu poslovanja |
| 9. | Izgradnja hotela „Cruiser“, Budva, po mješovitom modelu poslovanja |
| 10. | Izgradnja hotela „Liko Soho“ Bar, po kondo modelu poslovanja |
| 11. | Izgradnja hotela „Magnum“, Kolašin, po kondo modelu poslovanja |
| 12. | Izgradnja hotela „B“, Kolašin, po kondo modelu poslovanja |
| 13. | Izgradnja hotela “Prezident” Budva, po mješovitom modelu poslovanja |
| 14. | Izgradnja hotelsko-apartmanskog kompleksa Tivat, po kondo modelu poslovanja, Tivat |
| 15. | Izgradnja hotela “R” Kolašin, po kondo modelu poslovanja |
U svrhu ulaganja u poljoprivredu i prerađivačku industriju shodno dostavljenim revizorskim izvještajima, investitoru je od početka realizacije programa do 29. avgusta 2025. godine, uplaćeno 500.000 eura, što ujedno podrazumijeva cjelokupan iznos sredstava koji je bio deponovan na escrow računima aplikanata.
LISTA RAZVOJNIH PROJEKATA U OBLASTI POLJOPRIVREDE
| # | Naziv |
|---|---|
| 1. | Izgradnja plantaže jabuka u Vrulji, Opština Pljevlja |
Prema podacima sa Centralnog računa državnog trezora, ukupno je po osnovu administrativnih taksi od početka realizacije programa do 29. avgusta 2025. uplaćeno 43.575.344 eura.
Fondu za inovacije je u svrhu razvoja inovacione politike Crne Gore uplaćeno 31.200.000 eura, dok je na escrow računima evidentirano 600.000 eura, što su, kako je objašnjeno, sredstva koja su deponovali aplikanti čije su aplikacije u fazi razmatranja kod nadležnih organa.