Saudijska Arabija ima novi smjer: Veliko bogatstvo izraslo na nafti ulaže u AI
Tokom proteklih 10 godina, Saudijska Arabija iskoristila je nevjerovatno bogatstvo od nafte da postane važan investitor u tehnološke kompanije. Sada je tokom godišnjeg samita Instituta inicijative za investicije u budućnost, nazvanog i “Davos u pustinji”, kraljevstvo pokazalo da želi postati važno čvorište za AI centre za podatke.
Tokom otvaranja samita, predsjednik saudijskog državnog investicionog fonda, teškog 930 milijardi dolara, Yasir Al Rumayyan tehnološkim je kompanijama poručio da bi zbog energetskih resursa, lokacije i zemljišta upravo u toj državi trebali graditi ogromne data centre za obučavanje i pogon novih AI sistema. “Razlog zašto investiramo u vještačku inteligenciju je taj što je Saudijska Arabija odlično pozicionirana da bude globalni, a ne samo regionalni centar,” rekao je tom prilikom Rumayyan.
Reakcija prisutnih moćnika s Vol strita (Wall Street) i Silicijumske doline bila je vrlo topla. “Prisutnost velike količine kapitala, energije i kapaciteta za izgradnju data centara biće ključni,” rekao je bivši izvršni predsjednik Alfabeta (Alphabet) Erik Šmit (Eric Schmidt).
Pozitivna reakcija
Šmit je podržao predlog kraljevstva, naglasivši da se obučavanje vještačke inteligencije može sprovoditi iz tamošnjih data centara i tako zaobići probleme s generisanjem električne energije i transmisije koji postoje u SAD-u. “Apsolutno je realno misliti da Saudijci mogu postati veliki pobjednici u ovoj industriji ako investiraju novac mudro i brzo,” rekao je.
Dan kasnije, Rumayyan je s Guglom (Google) potpisao sporazum da kompanije svoje nove AI čipove donese u svoj data centar u zemlji. Orakl (Oracle) već sada tamo ima data centar vrijedan 1,5 milijardi dolara.
Potražnja za energijom potrebnom za nove projekte AI data centara izazvala je tokom protekle godine gomilu investicija u infrastrukturu. U SAD-u, Majkrosoft (Microsoft) je ovog septembra najavio planove za ponovno aktiviranje nuklearnog reaktora Three Mile Island; Amazon je prije mjesec objavio tri nova velika sporazuma za nuklearne elektrane; Sem Altmen (Sam Altman) iz OpenAI-ja navodno lobira za data centre toliko velike da bi gutali energiju koja inače snabdijeva 4 miliona domaćinstava. Istovremeno, izvršni direktor Blekstouna (Blackstone) Stvne Švarcmen (Stephen Schwarzmann) upozorio je da će tokom sljedećih deset godina potražnja za električnom energijom porasti 40 posto.
Niske cijene energije
Saudijski zvaničnici tvrde da energiju mogu isporučivati po cijeni 12 posto jeftinijoj od uobičajenih 7,8 centa po kilovatsatu koja vrijedi u SAD-u. “Imaćete najjeftiniju energiju za izgradnju data centara u svijetu,” rekao je Amin Nasser, izvršni direktor najvećeg svjetskog proizvođača nafte Aramca.
Nasser kaže da kraljevstvo može isporučivati električnu energiju od gasa po cijeni od 4,8 centi po kilovatsatu, a od obnovljive energije po cijeni od 6,8 dolara po kilovatsatu. “Za zelene data centre moraju doći u Saudijsku Arabiju,” kaže Nasser.
Ostvarivanje ovih obećanja zvisi od jednog drugog ambicioznog cilja: izgraditi 130 gigavata obnovljive energije do 2030. To je ekvivalent dvije trećine ukupne infrastrukture vjetra i sunca u Njemačkoj. Saudijska Arabija prošle je godine imala samo oko 2,5 gigavata solarnih kapaciteta, pokazuju podaci BloombergNEF-a.
Ambicije kraljevstva takođe bi mogle stati na žulj drugim, jednako ambicioznim i bogatim susjedima. Abu Dabi ima sopstvene planove koje predvodi državna AI kompanija G42, novi fond za investicije u vještačku inteligenciju težak 100 milijardi dolara, kao i šačica manjih laboratorija i kompanija.
Ograničenja zbog straha od Kine
Međutim, dvije države imaju isti problem: pristup naprednim čipovima američkih kompanija, kao što je Envidija (Nvidia). Administracija američkog predsjednika Džoaa Bajdena (Joe Biden) uvela je kontrolu izvoza GPU-ova zbog straha da bi se oni mogli preprodavati Kini. Majkrosoft je u aprilu investirao 1,5 milijardi dolara u G42 pod uslovom da kompanija prekine bilo kakvu saradnju s Kinom, dok je čelnik najboljeg istraživačkog univerziteta u Saudijskoj Arabiji prošle sedmice obećao da će stati sa svim projektima koji bi mogli Kini ponuditi pristup američkim čipovima, piše FT.
Jedan veliki AI projekat o kojemu se na samitu nije razgovaralo je navodni fond od 40 milijardi dolara, kojim će upravljati državni investicioni fond s investitorima iz Andreessen Horowitza. Investicioni fond je prošle godine objavio da je investirao u fondove A16Z.
Era finansiranja megalomanskih projekata je gotova
Saudijski zvaničnici signalizirali su kako bi era finansiranja ogromnih vanjskih projekata za sada mogla biti završena. Cijene nafte tokom protekle godine zapele su na 80 dolara po barelu, a slabljenje stranih investicija stvorilo je rupu u državnom budžetu od 32 milijarde dolara. Zato je navodno krivo usporeno trošenje na gigantske futurističke projekte poput grada Neoma.
Al Rumayyan je takođe rekao da će međunarodni projekti, poput udjela u stranim investicionim fondovima, sada takođe činiti manji udio ukupne potrošnje. Mogao bi pasti na 18 posto (trenutni nivo je 21 posto).
Uz sve to, na godišnji samit u Rijadu došlo je oko 8.000 ljudi, svi privučeni milijardama dolara koje su Saudijci dosad ulagali. “Ljudi su nam znali dolaziti i tražiti naš novac,” rekao je Rumayyan 29. oktobra. “Sada vidimo promjenu, ljudi više ne žele uzimati naš novac, nego investirati s nama.”
Iain Martin, Forbes
Saudi Wants To Use Its Oil Billions To Become An AI Power Player
(Prevela: Nataša Belančić)