Crna Gora od 2019. godine „prodala“ 663 pasoša

Za vrijeme sprovođenja Programa ekonomskog državljanstva u Crnoj Gori, od 2019. do kraja 2022. godine, predato je ukupno 1.113 zahtjeva za dobijanje crnogorskog pasoša, od čega su do sada odobrena 663.

To pokazuju podaci iz nedavno objavljene Vladine informacije o stanju Posebnog programa ulaganja od posebnog značaja za privredni i ekonomski interes Crne Gore na 30. april 2024. godine (finansijski aspekt).

Program, u trajanju od tri godine, 2019. godine osmislila je i sprovela prethodna Vlada Demokratske partije socijalista (DPS), koja je smijenjena na izborima u avgustu 2020. godine. Prvi zlatni pasoš izdat je u februaru 2020. Plan je bio da investitori, u zamjenu za crnogorski pasoš, ulažu u razvojne projekte u turizmu, poljoprivredi i prerađivačkoj industriji.

Uslovi za dobijanje crnogorskog pasoša su prvobitno bili ulaganje najmanje 450.000 eura u jedan od razvojnih projekata u Podgorici i primorju, ili 250.000 eura u sjevernom ili središnjem regionu, kao i donacije manje razvijenim opštinama, da bi ih 2022. godine Vlada pooštrila. Od tada, do kraja 2022. kada je program ukinut, svi investitori u roku od mjesec morali su da dostave Vladi bankarsku garanciju u vrijednosti od 50 odsto investicije. Uz to, aplikanti su za državljanstvo, osim 100.000 eura za Fond za razoj nerazvijenih opštine, morali da izdvoje još 100.000 eura u Fond za inovacije.

Programom je bilo predviđeno da se za tri godine (od januara 2019. do kraja 2021) „proda“ dvije hiljade pasoša, pa je zbog slabog interesovanja Vlada Zdravka Krivokapića planirala da ga ukine krajem 2021. godine. Međutim 30. decembra 2021. donijela je odluku da program produži do kraja 2022. uz obrazloženje da investitori zbog kovid krize nijesu imali vremena da završe projekte.

Evropska komisija (EK) je Crnu Goru, kao kandidatkinju za ulazak u EU, više puta upozoravala da ugasi šemu „zlatnih pasoša“ i uskladi viznu politiku s politikom EU. Iz EK su rekli da pažljivo prate ovaj program u Crnoj Gori, a ranije su protiv Malte i Kipra preduzeli mjere zbog skandala sa dodjelom državljanstava. Ove države prikupile su milijarde eura prodajući hiljade pasoša čime su, u nekim slučajevima, omogućile državljanstvo EU i osobama za kojima su matične zemlje raspisale potjernice.

Program je u Crnoj Gori ukinut krajem 2022. godine, ali su do tada pristigli zahtjevi nastavili da se obrađuju.

Crnogorska Vlada je i 2010. godine pokretala program ekonomskog državljanstva, ali je odustala na zahtjev EU. Zbog pritiska Brisela, program nije pokrenut ni 2016. godine.

Odbijeno 228 zahtjeva, 100 u proceduri odlučivanja

Prema podacima koje je Vlada dobila od Agencije za investicije Crne Gore, za ukupno 100 zahtjeva Agencija je izvijestila predsjednika Vlade da su ispunjeni kriterijumi i predmetni zahtjevi trenutno se nalaze u proceduri odlučivanja u Ministarstvu unutrašnjih poslova.

Za 663 zahtjeva Ministarstvo unutrašnjih poslova donijelo je rješenje o prijemu u crnogorsko državljanstvo i aplikantima su uručeni pasoši, dok se nad 28 zahtjeva trenutno sprovodi kontrola prenosa sredstava od strane nezavisnog revizora.

„Na posmatrani datum ukupan broj odbijenih zahtjeva usljed negativnog mišljenja agenta za ocjenu međunarodne podobnosti, kao i neispunjenosti kriterijuma propisanih Odlukom iznosi 228“, navodi se u Vladinoj informaciji.

Kako je ranije objavio Centar za istraživačko novinarstvo (CIN-CG), najviše crnogorskih pasoša kroz Program ekonomskog državljanstva, dobili su Rusi, a iz MUP-a tvrde da među njima nema onih koji su na listi sankcija Crne Gore zbog ruske agresije na Ukrajinu.

Donacije za manje razvijene opštine 33,3 miliona eura

U Vladinoj informaciji se navodi da, imajuću u vidu da je Zakonom o budžetu Crne Gore za 2023. godinu, planirana realizacija sredstava koja se nalaze na računu Agencije za investicije Crne Gore (Račun za razvoj manje razvijenih jedinica lokalne samouprave), a po zahtjevu Ministarstva finansija, iznos od 32.999.849 eura je 13. januara 2023. godine prenijet na Centralni račun državnog trezora.

U svrhu donacije za razvoj manje razvijenih jedinica lokalne samouprave, na račun Agencije za investicije Crne Gore u periodu od 1. januara 2023 do 31. decembra 2023. godine, prema izvodu sa računa koji Agencija ima registrovan kod CKB banke, uplaćeno je ukupno 33.300.000 eura.

Stanje na računu za razvoj manje razvijenih jedinica lokalne samouprave koji Agencija za investicije ima registrovan kod CKB banke na 30. april 2024. godine iznosi 10.999.997 eura.

U svrhu ulaganja u manje razvijena područja na posmatrani datum, prema evidenciji Agencije za investicije, na escrow računima aplikanata se nalazilo 19.400.000 eura, što su sredstva koja su deponavali aplikanti čije su aplikacije u fazi razmatranja kod nadležnih organa.

Na osnovu evidencije Agencije, a na osnovu izvještaja nezavisnog revizora, 198.924.752 eura, uplaćeno je investitorima u svrhu ulaganja u projekte sa Liste razvojnih projekata u oblasti turizma od početka realizacije Programa do 30. aprila 2024. godine. Na escrow računima aplikanata na navedeni datum, nalazi se 58.288.003 eura, što su sredstva koja su deponovali aplikanti čije su aplikacije u fazi razmatranja kod nadležnih organa.

U svrhu ulaganja u poljoprivredu i prerađivačku industriju shodno dostavljenom revizorskom izvještaju, investitoru je od početka realizacije Programa do 30. aprila 2024. godine, uplaćen iznos od 250.000 eura.

„Pored navedenog, na escrow računu aplikanata se prema evidenciji Agencije na posmatrani datum nalazi položen iznos od 250.000 eura, što su sredstva koja je deponovao aplikant čija je aplikacija u fazi razmatranja kod nadležnih organa“, piše u Vladinoj informaciji.

Prema podacima sa Centralnog računa državnog trezora, ukupno je po osnovu administartivnih taksi, od početka realizacije Programa do 30. aprila 2024. godine, uplaćeno 43.575.344 eura.

Fondu za inovacije Crne Gore u svrhu razvoja inovacione politike, od početka realizacije Programa do 30. aprila 2024. godine uplaćeno je 20.800.000 eura, dok je na escrow računima u tu svrhu položeno 11.300.000 eura, što su sredstva koja su deponovali aplikanti čije su aplikacije u fazi razmatranja.

Na listi razvojnih projekata, koji su ušli u Program ekonomskog državljanstva, bilo ih je 15 iz oblasti turizma i jedan iz oblasti poljoprivrede.

LISTA RAZVOJNIH PROJEKATA U OBLASTI TURIZMA

#	Naziv
1.	Izgradnja hotela „Breza”, Kolašin, po kondo modelu poslovanja
2.	Izgradnja hotela „Durmitor Hotel and Villas”, Žabljak, po mješovitom modelu poslovanja
3.	Izgradnja hotela „Bjelasica 1450 Kolašin”, po kondo modelu poslovanja
4.	Izgradnja hotela „K16” Kolašin, po kondo modelu poslovanja
5.	Izgradnja hotela „Boka Place” Tivat, po mješovitom modelu poslovanja
6.	Izgradnja hotela “D” sa depadansom “E”, Kolašin, po kondo modelu poslovanja
7.	Izgradnja hotelskog kompleksa Montis hotel & resort, Kolašin, po kondo modelu poslovanja
8.	Izgradnja hotelskog kompleksa Amma Resort, Čanj, Bar, po mješovitom modelu poslovanja
9.	Izgradnja hotela „Cruiser“, Budva, po mješovitom modelu poslovanja
10.	Izgradnja hotela „Liko Soho“ Bar, po kondo modelu poslovanja
11.	Izgradnja hotela „Magnum“, Kolašin, po kondo modelu poslovanja
12.	Izgradnja hotela „B“, Kolašin, po kondo modelu poslovanja
13.	Izgradnja hotela “Prezident” Budva, po mješovitom modelu poslovanja
14.	Izgradnja hotelsko-apartmanskog kompleksa Tivat, po kondo modelu poslovanja, Tivat
15.	Izgradnja hotela “R” Kolašin, po kondo modelu poslovanja

LISTA RAZVOJNIH PROJEKATA U OBLASTI POLJOPRIVREDE

#	Naziv
1.	Izgradnja plantaže jabuka u Vrulji, Opština Pljevlja

Vlada je u martu 2022. godine isključila šest projekata sa Liste razvojnih projekata u oblasti turizma.

To su projekti izgradnje hotela sa četiri zvjezdice “Bobotov hotel and resort” na Žabljaku, po kondo modelu poslovanja, kao i Elite Hotel & Residence u Kolašinu, takođe po kondo modelu poslovanja.

Isključeni su i projekti izgradnje turističkog kompleksa Hotel sa vilama četiri zvjezdice na Žabljaku, po klasičnom modelu poslovanja, kondo hotela Kolašin Resort & Spa, hotela sa pet zvjezdica „Kraljičina plaža“ u Miločeru, po mješovitom modelu poslovanja, kao i projekat izgradnje hotela Black Pine u Mojkovcu, po kondo modelu poslovanja.

Iz Vlade su kazali da je zaključeno da tri projekta nijesu ispunila investicione obaveze, dok za tri nijesu dostavljene bankarske garancije.